ته له سمه ک ...

ته له سمیره م   نه فه سله ریمده 

یوخولاریمدا 

یاشامدا 

نه  گئدمه غه 

نه  گه لمه غه 

نه  اولمه غه 

ته له سمیره م  ایشده   یوخسا  بئکار  دوراندا 

آنجاق 

بیرجه  آشکدا  ته له سیره م 

سئومه کده 

سئویلمه کده ...

متن نمایشنامه : آرتاوئرآس ...

نمایشنامه  :  آرتاوئرآس    .

                                                                                          پرسوناژها : آرتاوئرآس  ، دیو ، سحر ، زرتشت ، مردمان ، سفیدپوشها         

        و  سیاهپوشها .

                                                                                          صحنه بر اساس شیوه اجرائی کارگردان .

نور   .

                       آرتاوئرآس بر سکویی ایستاده است .

آرتاوئرآس :      با شمایانم ای مردمان سرزمین های خدای جهانهای بسیار ، با شمایانم ، اینک این که با من است گاتهای سرورم آس زرتشت پیام آور

                         خدای یگانه است ، هدیه شده از خدای زرتشت برای شما ، راههای نرفته را از آن بجوئید ، کج راهه های کج رفته را با آن به راستی

                         کشانید ، راستی را و نیکی را ترازو این است ، سویم آئید و گاتهای زرتشت با خود برید ، امروز تاریکتان را با سحرگاهان روشن فردا

                         همچون خورشید رخشانی فروزان خواهد نمود این آتش خاموشی ناپذیر ، از آن شماست این که گاتهای زرتشت پیامبر نامش نهاده اند ،

                         سخنهای زرتشت با آب طلا بر دوازده هزار پوست آهو نگاشته گشته و من آنها را به شما هدیه میدهم ، که این خواسته او است و خدای

                         یگانه او ،

                                    آرتاوئرآس گاتها را به مردمان می بخشاید .

       با شما داستانی دارم ، بنشینید و گوش فرادهید قصه این قصه گوی دردمند را ، شاید که سخنانم چراغی باشد برای فرداهای نیامده تان .

سیاهی   .

                                    زرتشت زیر درختی نشسته و دعا میخواند .

زرتشت :       سیاهی را بگیر از ما و نورت را ارزانیمان کن ای بزرگ پروردگار هستی  ،

                      چند سفیدپوش با رقص آتش می آورند .

                                                                                          دیو با رقص میخواهد جلو آوردن آتش را بگیرد ، نمیتواند .

نور   .

                     بارپروردگارا ، خدایا زبان جز به ستایش تو به چه کار آید ؟ تو به بزرگی خویشت نور را به فرزندان زمینیت ارزانی کردی ، جز تو نیز

                     کسی دیگر را یارای آن نبود ، پس بر ماست سپاس چون تو خدائی حکیم و والا ، سپاس و هزار سپاست باد ،

      اینک چه باید کنم با نور که تو را آن کرده خوش آید و تو خود خواهان آنی ؟

      از آن مردمان است !

      به آنها خواهمش داد ، و سپس ؟

      آه ، آری پوست نوشته هائی را میبینم که از سوی سپهر تو می آورند و لایه لایه بر روی هم مینهند ،

                                                                             سفیدپوشها پوست نوشته هائی را می آورند و روی هم می گذارند .

      آنها نیز از آن مردمان خواهد بود ، به یقین این نیز خواهد شد ،  

      چنین باشد ای بزرگ خدای هستی ، که ، تو آنرا  خواهانی ،

                            زرتشت از جایش بلند میشود و پوست نوشته ای را برمیدارد ومیخواند .

      گاتهایت را به مردمان خواهم داد همچنانکه نور و آتشت را .              1

                      آرتاوئرآس ، آرتاوئرآس .  

                              آرتاوئرآس وارد می شود .

      آرتاوئرآس زندگان به آتش و نور خدائی نیاز داشتند و من که زرتشت پیام آور خدای یگانه ام آنرا به مردمان سرزمینم آس اربایجان

        هدیه خواهم داد تا از آن زندگانی خویش سامان دهند ،

        اینک تو آنرا برگیر و به میان مردمان بر .

آرتاوئرآس :     اگر نپذیرند ؟

زرتشت :           نپذیرند ؟!!!

آرتاوئرآس :      هر آنچه نو باشد قبولیش به آغاز کار سخت خواهد بود .

زرتشت :           خواهیشان گفت از طرف پیام آور خدایتان آسلی زرتشت است .

آرتاوئرآس :      چه هیبتی دارد این که هیچ از آن نمیدانم ، وای ...

                                  آرتاوئرآس به آتش دست میزند و پس میکشد .

زرتشت :            بی راهنمای  راهی راه شدن ره به کجراهه ها میبرد ، آتش است و سوزاننده ، نور خواهدمان داد و گرما .

آرتاوئرآس :     چه شکوهی دارد ، میتوان با آن دنیائی را از آن خود کرد .

زرتشت :           همچون فلزی هستی که هنوز آتش آنرا نرم نکرده ، باید که آتش و آب بینی و پخته شود ،،، آرتاوئرآس بدان آتش از آن مردمان

                         خدای یگانه است ،،، پندی میدهمت ، گوش دار ، به هر جای که باشی و به هر حال و حالتی که باشی پس از خدای جاودانه مردمان را

                         بالاتر از خویش بدان .

آرتاوئرآس :      برای بهبود حال مردمان بگفتم .

زرتشت :           کار ما رسانیدن آن به مردمان و راهنمائیشان به راه نیک است ، چنان که گفتار نیک و پندار نیک و کردار نیکشان آموزاندیم .

آرتاوئرآس :      و اگر مردمان ارزشش ندانند و غیر نیکی از آن بخواهند ؟

زرتشت :            این با خدایست که با آنکه ارزشش میداند یا نمیداند چه کند .

آرتاوئرآس :       هر آنچه سرورم گوید با جان و دل خواهم پذیرفت .

زرتشت :            این پوست نوشته ها را نیز به جای امنی خواهیم برد و با مردمان از آنها سخن خواهیم گفت ، اینک آتش را به نزد مردمان بر .

آرتاوئرآس :      سپاس از یقینتان بر آرتاوئرآس خادم ، به دیده مینهم این دستور را و با باوری خلل ناپذیر  آتش را از سوی شما به مردمان هدیه میدهم .

زرتشت :            از سوی خدای نه از سوی من .

آرتاوئرآس :       از سوی خدای .

                                آرتاوئرآس رقص کنان با آتش خارج میشود .

زرتشت :            امید که هدیه آسمانی خوش یمن باشد برای مردمان سرزمینم ،

              آه این ندای درونی ام از جانب پروردگارم است که مرا بسوی خویش میخواند ،

                         به بندگی زانو بر زمین مینهم و گوش میدارم آنچه را تو دستور خواهی داد ای بارپروردگار جهانیان ،

                         من ؟ چه گناهی کرده ام خدایا ؟ ! آه ، آری آتش را فقط برای مردمان سرزمین خویش خواستم ،،،

                          خطا کردم !؟ آه ،،، گناهم ببخشای و بر نادانیم خرده مگیر ،

              بی هیچ تردیدی راهی سرزمینهای دیگر خواهم شد تا به دستور تو خدای یگانه و جاودان مردمان تمامی زمین را نیکی آموزانم ،

                          من برای جنگیدن با سیاهی به روی آن شمشیر نخواهم کشید آتشی فروزان خواهم کرد تا مردمان زمین را از سیاهی و سیاهروزی نجات

                          بخشم .

                          چو فرمان تو رفتنم  باشد چه جای دریغ و ماندن ؟

                             زرتشت راهی میشود و میرود و کوهی را بالا می رود و بر بالای کوه

                                                                                        شیپوری را به صدادرمی آورد ، مردمان گرد او جمع آمده اند .         2

                              دیو با مشاهده مردمان در خود میپیچد .

                                   در بازگشت کنار چشمه ای مینشیند و آب مینوشد که دیو از راه میرسد

                                                                                        و زرتشت را در حین نوشیدن آب غافلگیر می کند .

دیو :                  بی آنکه کلامی بیش بر زبانت آید آنچه از تو خواهم خواست را بازگوی ...

زرتشت :           کیستی ؟

دیو :                  دوستم و ...

زرتشت :            دوستی چنین بدکردار نوبرانه نیست ؟

دیو :                   شاید میخواستم بیازمایمت ،  خواستم بدانم میتوانی دوست از دشمن بازشناسی و ...

زرتشت :            دوست از پس حمله نمیکند .

دیو :                   گفتم که میخواستم ...

زرتشت :             گفتی آری ، به کلامت راستی نمیبینم ، بازم گوی که هستی و چه از من پیر میخواهی ؟ لازمست بگویم میشناسمت ؟

دیو :                    میدانم میدانی ، آری دیوم .

زرتشت :              جامه ای دیگر برکرده ای ؟!

دیو :                    سخن مگوی و گوش فرادار ، سخن به درازا نکشانیم ، آتش و پوست نوشته ها را خواهانم ، کجایند ؟

زرتشت :              رهایم نکنی چگونه با تو خوش سخن بگویم ؟

دیو :                    رهایت کنم خود به بندت گرفتار خواهم شد ، بازم گوی کجایند ؟

زرتشت :              بی تردید  آتش و پوست نوشته ها هم اکنون در دست مردمانند .

دیو :                    دروغیست این .

زرتشت :             اگر راست از دروغ بازمیشناسی از چه مرا به سخن وامیداری ؟

دیو :                   دروغ بودن سخنت را میدانم ، راستش را نمیدانم که خواهان آنم .

زرتشت :             اگر نگویم ؟

                                  دیو سر زرتشت را در آب فرو میکند و درمی آورد .

دیو :                   کجایند ؟

زرتشت :             دل از کینه کهن به آب زلال چشمه بشوی ...

دیو :                   تا جانت نستانده ام بازم گوی مردک .

زرتشت :             دروازه های بهشت زیبای خدای برویت بازند مخواه که بسته شوند و تو ...

دیو :                   من شش هزار سال همسایه درگاهش بودم ، پدر دربدرت آدم اگر نمی آمد هنوز هم همانجا به بزرگی میماندم ...

زرتشت :             اگر دلت از نورش تهی نمیشد همچنان آن جایگاه را داشتی ، خود نخواستی .

دیو :                   هرگز آدم را آن جایگاه نبود چون منی برابرش به زانو ...

زرتشت :             هر وجودی با به زانو درآمدن در برابر پروردگارش بلندی میگیرد تو نیز میتوانستی چنین باشی .

دیو :                   آدم پروردگار من نبود که برابرش به زانو درآیم .

زرتشت :             دستور از آن پروردگارت بود ، نبود ؟

دیو :                   به درازا میکشانی سخن پیرمرد خرفتی گرفته ، پوست نوشته ها کجایند پرسیدم ؟

زرتشت :             به دست آنهائی که از آن آنهاست ، مردمان .

دیو :                   با که فرستادیشان ؟

زرتشت :            به یقین میدانم اینک که من به دست پلید تو گرفتارم آرتاوئرآس آنها را به مردمان رسانیده .

دیو :                  کاش به دروغی جان خود رها مینمودی ؟

زرتشت :            اگر خواست خدای بازپس گرفتن جان منست خوشحال خواهم شد بدست چون توئی باشد ، اما بدان مفت به تو نخواهمش داد که     3

                           باید به نیکی پاسش بدارم .

                                زرتشت تلاش میکند خود را از دست دیو برهاند .

                                                                                           دیو سر زرتشت را در آب فرو میکند و خفه اش می کند .

                                                                                                      دیو دوردستها را مینگرد .

دیو :                  نه زرتشت ، نه ،،، هنوز به دست مردمان نرسانیده ، ، ، یعنی که من نخواهم گذاشت به دست مردمان برساند ، من نخواهم گذاشت ،

        باور کن زرتشت جان ، باور کن ،

                          اگر آتشی آورده ای از سوی خدایت ، بدان زرتشت ، من ، دیو بلندجایگاه که جانم از همان آتش است آتش از آنها خواهم ستانید ، و

                         اگر نتوانم آن را از آدمیان خاکسرشت بازگیرم آتش را  به سرزمینت که وجودتان را از آن گرفته اند خواهم برد و آنجا را به آتش

        خواهم سوزانید ،

                          پوست نوشته ها نیز از آن من خواهد شد ، از آن من و فرزندانم ،

                          چنین خواهد شد زرتشت ، چنین خواهد شد .                        

                                                                                                      دیو بالای جسد زرتشت میرقصد و میگرید و فریاد میزند  .

سیاهی   .

                                                                                       آرتاوئرآس با آتشی در دست وارد می شود .

نور   .

                    دیو بر سکوئی ایستاده و آرتاوئرآس را زیر نظر دارد .

                             چند سیاهپوش راه بر آرتاوئرآس میبندند و میخواهند آتش را از او

                                                                                       بگیرند .

آرتاوئرآس :   چه میخواهید ؟

سیاهپوشها :     آتش را خواهی داد و جان خود بدر خواهی برد  .

آرتاوئرآس :   اگر از مردمانید این را برای شما آورده ام ، چهره بگشائید تا بشناسمتان .

سیاهپوشها :     چه از مردمان باشیم چه نباشیم تو آنرا به ما خواهی سپرد .

آرتاوئرآس :    از چه چهره نمی گشائید ؟

سیاهپوشها :      سخن مگوی و آتش را بده .

آرتاوئرآس :   این از آن من نیست ،  از آن شما نیز نخواهد شد ،  آتش از آن مردمان است .

                              آرتاوئرآس با سلحشوری آتش را حفظ میکند و آنرا بدست مردمان

                                                                                         میرساند .

                              دیو در خود میپیچد .

                                                                                        سیاه پوشها میخواهند آرتاوئرآس را بکشند ، دیو از راه میرسد و آنها را

                                                                                         به خود مشغول میدارد تا آرتاوئرآس فرار کند .

                                                                                         سیاهپوشها دیو را درمیان میگیرند که او چهره میگشاید .

دیو :                تا به درک نفرستادمتان گورتان را گم کنید .

سیاهپوشها :      سرورمان دیوشاه !!!

دیو :                گم شوید .

سیاهپوشها :       میتوانستیم بکشیمش .                                          4

دیو :                کشته او به چه کار من می آید ؟ هان ؟ نگفته بودم آتش را میخواهم و پوست نوشته ها را ؟

سیاهپوشها :       میتوانستیم از او بگیریم .

                                دیو سیاهپوشها را با تازیانه میزند .

دیو :                  ندیدم آتش را به مردمان داد ؟

سیاهپوشها :        پوست نوشته ها هنوز با اوست  ...

دیو :                  با خود داشت که خودم از او میستاندم ، شما نتوانستید آتش از او بگیرید پوست نوشته ها را نیز نمیتوانید  ، بردن آتش چندان با ارزش

        نبود ، به جان همان مردمان خواهمش انداخت ، بگذار مردمان نیز آتش جان مرا داشته باشند ، پوست نوشته ها با ارزشند ، بدست مردمان

                          بیفتند شاه بودن دیوشاهتان را جز امروز فردائی نخواهد بود .

سیاهپوشها :        نخواهیم گذاشت به مردمان دهد ...

دیو :                  دور شوید تا نکشتمتان ، دور شوید تا دوبار بازتان خوانم ،

                                 سیاهپوشها دور میشوند .

                         باید ترفندهایم را بیرون آورم از صندوقچه روحم ، باید که راهی بیابم ،

                         من خواهم توانست ، من شاه دیوم ،

                         آهای آن که جنست همچون من از آتش است و به گاه شور همسخنم میشوی ، بیا ، بیا که با تو خلوتی میبایدم .

                                دیو دیوانه وار میرقصد .

                              سیاهپوشی چهره در نقاب به او نزدیک میشود .

سیاهی   .

                                مردمان با آتش میرقصند .

نور   .

                             آرتاوئرآس بر سکویی ایستاده و خوشحال مردمان را تماشا میکند .

                                                                                        سحر با آتشی در دست و رقص کنان میگذرد .

                                                                                       آرتاوئرآس سحر را میبیند و به او دل میبازد .

                                 آرتاوئرآس با سحر که به رقص چیدن انگور مشغول است میرقصد .

                              سحر از آب انگور آرتاوئرآس را مینوشاند و مست میکند .

                                                                                        سیاهپوشها برای دزدیدن سحر وارد میشوند و با آرتاوئرآس که مست

                                                                                        است درگیر میشوند و سحر را از چنگ او بدرمی آورند و میخواهند به

                                                                                        او تجاوز کنند .

                                                                                        سحر خود را می کشد ( رقص دخترانه پرنده ای که در آسمان تیر

                                                                                        میخورد و فرود می آید و بر زمین جان میدهد  ) .

آرتاوئرآس :      نه ، نه ، نه ،،،،،، خدای را خواب ربوده اینک آیا ؟ اگر نه این چه سرنوشتیست با این زیبا رخ آسمانی چهر ؟ وای بر نگارنده سرنوشت ،

                         چگونه باور آورم بر این سرنوشت شوم خویشم ؟ به تمامی روزگارانم دل بر کسی نبستم جز عشق این دخترک زیبا روی ، و ، او اینک

                          به مرگی چنین آرام به هر دمی که من میکشم و او نمیکشد هزاران روز از من دورتر میشود و دورتر میرود ، جز سردی تنش اینک هیچ

                         نمیبینم از دلداده ای که همه شور بود و حرارت ، وای بر این سرنوشت کور این دمم باد ، وای ، چگونه با خواسته خویشم از این پس به

                         زانو درآیم به نیایش تو ای نگارنده چنین شوم سرنوشتی ؟ چگونه ؟ وای ، وای ، وای ، بلند نخواهی شد دلبرک رویاهای من ؟ با توام

                         زیبا روی من ، با توام ، بیدار نخواهی شد ؟ با توام من ...                                        5

                                                                                        دیو در جامه پیرمردی وارد میشود .

دیو :                آه از این روزگار کج مدار ، وای بر من و بر آدمیان که به روز روشن دیوزادگانی راه بر آدمی ببندند و جانش ستانند ، با که بگویم از این

                        ملال و درد جانکاهم ، وای بر من که دخترکم کشتند و از من جدا کردند ، به که گویم جز او هیچ کس را نداشتم و او همدم تنهائیم

                        بود و عصای دست خسته ام ؟ با که گویم جز او هیچ نداشتم ؟ با که از نبودنش بگویم که تنهائی کمترین هدیه رفتنش بود ؟ با من پیر

                        چه کس پس از این راه خواهد آمد و راهم خواهد برد ؟ ای زمانه بد کردار بدفرجام چگونه توانستی آسوده خاطر باشی و او را از من پیر

                        ناتوان دردمند بگیری ؟چگونه ؟ هان ؟ چگونه ؟ اینک چه کنم ؟ کدامین خاک را بر سر بریزم که گرسنگی از پایم خواهد انداخت و

                        زمینگیرم خواهد نمود ! وای بر من و بر سرنوشت مبهم پس از اینم ، وای ،،، با من بی امید دیگر چه امیدی به فرداها باشد ؟ سحرم رفت ،

                        دخترکم مرد ، امید و آرزوی یگانه ام مرد ، وای وای وای ، سحر جان ، جان بابا ، بلند نمیشوی به خواسته پدر پیرت ؟ تو تا به امروز با

                        من نه نگفته ای آخر ! چگونه دلت چنین سنگدلی تواند ؟ هان ؟ برخیز ، برخیز دست پدر فرتوتت بگیر ، راه خانه دور است و پای پدر

                         سنگین ، برخیز دخترک بابا ، برخیز ، اگر نیائی نخواهم رفت تا جان من هم چون تو از تن برود ، نه باد و نه باران و نه کولاک نخواهد

                         توانست مرا از تو جدا کند  ، برخیز سحرکم برخیز ، برخیز دخترکم برخیز ...

آرتاوئرآس :      دخترت بود ؟

دیو :                  بود و اینک نیست ، چه دختری بود ، از هر انگشتش هزاران هنر آویزان ، دلی چون دریا بزرگ  و مهری بر آن دریا بی همتا ، آه سحرم

                         سحر  بود و سحرگاهان بی خورشیدم ، که او خورشیدم بود و سحرم  .

آرتاوئرآس :      پدرجان گریه های سوزناکت دل آدمی را میسوزاند و میسوزاند و باز میسوزاند ، مرا نیز در غم از دست دادن سحرت همدرد بدان ...

دیو :                  ترا همدرد خویش بدانم ؟

آرتاوئرآس :       آخر او دم آخر با من بود .

دیو :                    ...

آرتاوئرآس :        من نیز همدرد تو ...

دیو :                   چگونه تو از همدرد بودن با من سخن میگویی ؟ چگونه ؟ هان ؟ تو چه میدانی دختر از دست دادن پدری پیر چه دردیست هان ؟ تو

                           چگونه میتوانی انتهای رنج و اندوه جانکاه مرا بازشناسی ؟ هان ؟

آرتاوئرآس :       شاید نتوانم انتهای دردتان را بازشناسم اما به همان  دم واپسینی که با او بودم  ...

دیو :                   دمی با او بوده ای ؟ ! وای بر تو ، دمی را با روزها و سالهای بسیار من به یک ترازو مینهی ؟ هفده بهار او را با نفسهای زمین نفس داده ام

                           و پرورانیده ام ، هفده بهار هم مادرش بودم و هم پدرش ، میفهمی ؟ هفده بهار عمریست ، میفهمی ؟ وای وای وای ...

آرتاوئرآس :        تو پدرش بوده ای ، دردت بسیار است ، غم جدائیش را تاب نمی آوری درست ، تنهائیت را کسی پر نخواهد کرد ، میفهمم ، کاش تو

                            هم میتوانستی درد این دل را که در گرو عشق او نهاده ام بفهمی .

دیو :                    آه تو عاشقش بودی ؟

آرتاوئرآس :       عاشق بداقبالم من که بی رسیدن دستم  به دست دلدار جان از بدن پریدنش را با چشمانم دیدم و نتوانستم کاری کنم ، وای بر من که

                           مستی بی وقت از راه بدرم برد ، وای بر من که نتوانستم دیو از او دور کنم ...

دیو :                    وای بر تو ، تو مست بودی که بر او تاختند ؟

آرتاوئرآس :        پشیمانم ، بسیار از کرده خویش پشیمانم و ...

دیو :                    پشیمانی تو برای من دختر میشود ؟ میشود ؟

آرتاوئرآس :       از کجا میدانستم آب انگورش مستی می آورد ؟

دیو :                   آب انگور خاک کناره های چیچست دریا بی گذشت روزگار هم مستی آور است ، تو این نمیدانستی ؟

آرتاوئرآس :       میدانستم ، میدانستم ...

دیو :                   پس از چه نوشیدی ؟ هان ؟ که دخترک نگونبخت من به سرای دیگر بفرستی ؟

آرتاوئراس :        او را من نکشته ام مرد ...

دیو :                   کشته شدنش را که دیدی ، ندیدی ؟                       6

آرتاوئرآس :       نمیخواستم او بمیرد ، نمیخواستم ، باور نمیکنی ؟ او عشق اولین من بود .

دیو :                   او اینک جانی به تن ندارد ، این ثمره نخواستن تو بود ؟

آرتاوئرآس :       شرمسارم پیر ، شرمسارم ...

دیو :                   شرمساری تو به چه درد من میخورد ، وای دخترکم ، وای ...

آرتاوئرآس :       گریه نکن ، دلم را اشکهایت میسوزاند ، شرمسارم ، شرمسارم ، شرمسارم ...

دیو :                   به فرمانروای سرزمین اورمو نیز بگوی شرمسارم ،  او به یقین داد این پیر ناتوان از تو خواهد ستاند .

آرتاوئرآس :       داد تو ؟ نفهمی من به جای خود ، درست ، دیگر تو چه دادی از من میخواهی ؟

دیو :                   چگونه دمی که با او بودی نفهمیدی و مست کردی ؟ هان ؟

آرتاوئرآس :        تو دختری از دست داده ای ، من نیز بی نصیب نمانده ام ، او معشوق من نیز بود .

دیو :                    این با فرمانروا بازگوی ،،،،،، به آن دم مستی کاش عقلت را بکار میبستی تا ...

آرتاوئرآس :        توان این که آب انگور از دست دلداده ای زیبای رخ نگیرم نداشتم ، میفهمی ؟

دیو :                     از دست او گرفتی ؟

آرتاوئرآس :        ساغرم داد ساقی زیبارخسارم ، من مدهوش بودم از دیدارش و او با ساغری مدهوشترم کرد .

دیو :                    راست میگوئی ؟

آرتاوئراس :         نباید راست بگویم ؟

دیو :                    در این حکمتیست .

آرتاوئرآس :        در چه حکمتیست پیر ؟

دیو :                    او تو را مست کرده ، میخواسته مست شوی ، مست که شدی نتوانستی از او در برابر یورشگران دفاع کنی ، آنها جان از او گرفتند ،

         آری ؟ چنین شد نه ؟

آرتاوئراس :         در این چه حکمتی میتواند باشد ؟!

دیو :                    او با من گفته بود به آن دم که لحظه پرواز جانش رسد ، مردی مست خواهد شد .

آرتاوئرآس :        چه گفته بود ؟

دیو :                    سپاس ، سپاس از هدر نرفتن خونش ، سپاس .

آرتاوئراس :         این چگونه سپاس گذاردن خدای است ؟

دیو :                    باید سفری آغاز کنیم .

آرتاوئرآس :       سفر ؟!

دیو :                   به دیار مردگان .

آرتاوئرآس :      کجا ؟

دیو :                  بشتاب .

آرتاوئرآس :     با که ای ؟

دیو :                 با توام ، مگر نمیخواهی معشوق خود را بازبینی ؟

آرتاوئراس :      سحر را بازبینم ؟

دیو :                 آری .

آرتاوئرآس :     اما ...

دیو :                 او آنجاست ، چشم به راه آمدن تو .

آرتاوئرآس :     نمی فهمم ، نمی فهمم ...

دیو :                 وای بر تو ، نامت چیست ؟

آرتاوئرآس :     آرتاوئرآس .                                                  7

دیو :                 تو مقدسی ، او میدانست مرد مقدسی روزی از راه میرسد تا عشق او بر دلش افتد و پس مرگش به دیدارش رود ، او این همه میدانست .

آرتاوئرآس :      منهم خواهم مرد ؟

دیو :                  برای رسیدن به معشوق بهای زیادیست ؟

آرتاوئرآس :      من کارهای نکرده زیادی دارم ، من جوانم ، من ...

دیو :                  وای بر تو ، کاش او عاشقت نمیشد و مستت نمی کرد تا بابت این تردیدت میکشتمت ، عشق از جان باارزشتر است ...

آرتاوئرآس :      عشق ؟!

دیو :                   آری !

آرتاوئراس :        چنین نیز باشد باید من خویش بدان برسم .

دیو :                    اوف ،،، تو لیاقتش را نداری اما چه کنم که او ترا پسند کرده ، مترس عاشق ترسو تو نخواهی مرد .

آرتاوئرآس :        دیگر سفر نمیرویم ؟

دیو :                   سفر میرویم اما بی مرگ تو ، تو را از راهی دیگر به دیدارش خواهم برد ، آماده ای شیدای دروغین ؟ یا دروغتر از این هم هستی و من

                          از آن بی خبرم ؟

آرتاوئرآس :       اگر نخواهم ؟

دیو :                   به پایت می افتم ای جوان برنا ، مرا خاک زیر پایت بدان ، دخترکم جوانتر از آن بود که بمیرد ، مرا ناامید مکن .

آرتاوئرآس :       شاید نتوانم ، شاید امید تو بیش از توان من باشد ، من تردید دارم بتوانم .

دیو :                   فرمانروای اورمو از جان آن که با کشندگان دختر من دست در یک کاسه داشته نخواهد گذشت .

آرتاوئرآس :        من آنها را نمیشناختم .

دیو :                    کسی باور نخواهد کرد .

آرتاوئرآس :        باید بیندیشم .

دیو :                   زمان با تو مهربان نیست .

آرتاوئرآس :       چه کنم ؟

دیو :                   اگر با من به دیدار او سفر آغاز کنی این هست که دربازگشت شاید عشق کار خود بکند و او هم با تو بازآید .

آرتاوئرآس :       چگونه ؟

دیو :                   اگر عشقت دروغین نباشد ، اگر در عشقت راست کردار باشی ، به خواسته اش تن خواهی داد و او از پس برآورده شدن آن با تو راهی

                          جهان زندگان خواهد شد تا با تو همچون جاودانان روزگار سپری سازی .

آرتاوئرآس :       اما زرتشت اینگونه با من سخن نگفته ، از پس مرگ آدمی تا آن گاه که دم واپسین جهان زندگان است مرده زنده نمیشود .

دیو :                   تا آنجا که من شنیده ام زرتشت برای تو پوست نوشته هائی باقی گذارده ، همه را خوانده ای ؟

آرتاوئراس :        تو از کجا میدانی ؟

دیو :                   همه میدانند ، همه را خوانده ای ؟

آرتاوئرآس :       نه به تمامی .

دیو :                  برویم تا بخوانیمشان .

آرتاوئرآس :      هان ؟

دیو :                  شاید آنچه من گفتم آنجا نوشته باشد ؟! 

آرتاوئراس :       نوشته باشد هم آنها از آن من نیست .

دیو :                  وای بر تو از این همه تردید ، اندک اندک به تردید خویشم در ناراست بودن عشق تو باور می آورم .

آرتاوئرآس :      پوست نوشته ها از آن مردمان است ، مرا با آنها کاری جز آنکه به مردمانشان بسپارم نیست .

دیو :                  ( آرام و  با خود ) با من این سخن میگویی ، بی تردید با او چنین نخواهی گفت .

آرتاوئراس :       چه گفتی ؟                                                     8

دیو :                  هیچ ، گفتم بر تو نمیتوان باور آورد با تردیدهائی که به دل داری ، فرمانروای اورمو اما دادگستری است بس هشیار ...

آرتاوئرآس :      با تو راهی جهان مردگان خواهم شد ، میخواهم باور کنی به عشقم راست کردارترینم  .

دیو :                  مطمئنی نمیخواهی از زرتشت و پوست نوشته های او کمک گیری ؟

آرتاوئراس :       روزی گفت روح من همچون نوری به این جهان شناور است ، اگر کسی خواهانم باشد برای دیدار سوزاندن مویم  نیاز نیست  ، دلی

                         رها از روزمرگی توان دیدنم را دارد به هر دم و هر لحظه که بخواهد .

دیو :                  سخن کوتاه کن مرد ،،، ( با خود )  یاوه میسراید برای من ،،، باید راهی شویم ، جهان زیرین چشم براه آمدن توست .

سیاهی   .

آرتاوئرآس :      با آنکس که گمان میکردم پدر سحر از دست رفته ام باشد راهی شدم ، راهی آن جهان دیگر ، جهان زیرین .

                                آرتاوئرآس و دیو براه می افتند .

دیو :                  راه را میشناسی جوان یا که دل به تدبیر پیران خوش کرده ای ؟

آرتاوئرآس :      سرورم آس زرتشت پیش از آموزانیدن تمامی راه برفت و بازنیامد ، تو راه بلد راهمان خواهی بود ؟

دیو :                  از نیاکانم پوست نوشته ای دارم ، راه جهان زیرین بر آن نشان شده است .

آرتاوئرآس :      از آن مطمئنی ؟

دیو :                  با این تردید نمیتوان به آنچه خواسته دل است رسید .

                                  دیو مینشیند .

آرتاوئرآس :       خواستم با دلی روشن راهی شوم .

دیو :                   کاش به جای همراه شدن با تو بسوی  اورمو میرفتم .

آرتاوئرآس :      چاره ای نیست انگار ، برویم .

                                دوباره براه می افتند .

آرتاوئرآس :      به جهان زیرین فرود آمدیم ، پیر از جلو من نیز از پس او ، بسیار آدمیان دیدم در راه ، هر آنکه بدان جهان مرا بدید با من گفت پیش از

                          زمان به این جهان آمده ای ؟ از چه ؟ گفتم به هوای یار ، و آنها با تردید نگاهم کردند ، نگاهی که خویش را در آینه آن نادانی دیدم  

                          بس ابله ،

                                    از سکوئی بالا میروند .

                          از چکاک داغی که به معنای کوهی برای بالارفتن است بالا رفتیم و آنسوتر  به پل چین اود رسیدیم  ،  جایگاه رفتن و آمدن از آتش ،

                                                                                        سیاه پوشان در دو سوی سکوئی که قایق میشود  شمعهائی به موازات

                                                                                        هم روشن می کنند .   

                                                                                       آرتاوئرآس و دیو سوار بر قایق از میان آتش میگذرند . 

                          پیرمرد مرا با قایقی از میان آتش  به آنسو میبرد و من هیبت سوزاننده آتش میدیدم ،

                          دیدم هر آنکه از او بوی خوش می آید از چینود رد میشود و هر آنکه بوی خوش ندارد از پل در آتش می افتد ، بوی خوش انگار

                          کردار نیک این جهان آدمیان بود ،  

                                سحر رقص کنان به پیشواز می آید .

                            یار خویش ، سحرم را ، بدیدم با نیکوترین رخسار  ،

                                آرتاوئرآس و سحر چشم در چشم هم  .

آرتاوئرآس :         این زیبائی از کجاست ؟

سحر :                   از کردار نیک تو به آن جهان است که من چنین زیبایم ، من کنش تو هستم .

آرتاوئرآس :         کاش بیشتر از آنچه با من بودی میماندی .                     9

سحر :                    مرا نیز چنین آرزوئی در دلست مهربان یار .

                                 دیو آنها را از هم جدا میکند .

دیو :                     زمان را دریابید ، گاه عشق ورزی نیست .

                                 سحر از آرتاوئرآس جدا میشود .

آرتاوئرآس :          او از من گاتها را خواست تا هدیه دهمش ، گفت خوانش گاتهای زرتشت  او را به دنیای زندگان باز خواهد آورد  و من بی آنکه

                             خود بخواهم پذیرفتم و دیدم پیر و دخترک رقص آغازیدند و من نیز شادمان با آنها به رقص آمدم ،

                                      دیو ، سحر و آرتاوئرآس میرقصند .

                              در اوج رقص و پایکوبی نوری دیدم ، نوری که از آن سرورم زرتشت بود ، شادمان نگریستمش ،

                                   زرتشت هویدا میشود .

                              خواستم از او با سحر بگویم ، اما ، سحر و پیرمرد انگار هیچ نشانی از نور ندیده باشند به رقص خویش ادامه میدادند ،

                              زرتشت نزدیک آمد و با من سخن آغازید .

زرتشت :                 این نه جهان دیگر که پلید جاییست به فریب و حیلت آراسته از برای نیرنگی .

آرتاوئرآس :           نیرنگی ؟!

زرتشت :                 پیش از آنکه گاتهای مردمان به دختر دهی او را بیازمای .

آرتاوئرآس :            او را بیازمایم ؟

زرتشت :                  آری .

آرتاوئرآس :             چگونه ؟

زرتشت :                   بجوی تا بیابی .

                                      زرتشت ناپدید میشود .

                                تا خواستم چیزی بگویم زرتشت همچون سیاهی بی نور شد و برفت و نماند ، من ماندم و حیرت .

                                        دیو و دخترک دست از رقصیدن میکشند و با حیرت آرتاوئرآس

                                                                                           شیداشده را مینگرند .

 دیو :                       ترا چه میشود ؟

آرتاوئرآس :            چیزکی تازه یادم آمد .

سحر :                      چه ؟

آرتاوئرآس :            گاتها در آتش بسوخت  .

دیو :                        شوخی خوبی نیست .

آرتاوئرآس :            گاتها را پیش از سفر سوزاندم تا بدست دیوان نیفتد  .

سحر :                       راست نمیگویی .

آرتاوئرآس :             راست تر از این نگفته ام .

                                          دیو دیوانه وار به دور خود میپیچد .

آرتاوئرآس :             تا این بگفتم قایقم واژگون شد و من در چاهی افتادم که آنرا نه پایانی بود و نه انتهائی ،

                                      آرتاوئرآس از سکو بر زمین می افتد .

                                چاهی سردتر از سرمای سرما گرفته ،  چنان سرمائی که هرگز به جائی دیگر نتوان یافت ، من همچون یخ کوهستانها بودم ، سردک

                                گرفته جانی ،

                                تاریک بود ،  تاریک تر از تاریکی محض ،  و  ، من نه جائی میدیدم و نه نشانی از نوری ،

                                آنجا بودم با هزاران جانور موذی و زشت و زهرآگین ، مارهائی همه بد ،                                                  10

                                ماری دور بازوانم پیچید و من آنرا با هزار جان کندن از خویش کندم و دور انداختم ،

                                در آن جهان پهناور زشت با خویش و با سرما و با جانوران درگیر بودم که دیدم هزاران تن همچون من بدانجا گرفتارند و رهائی را

                                 آرزومند ، دریغ اما از رهائی ،

                                  زنان را دیدم از پستان آویزان و مردان را که از آلت خویش آویزانند ،

                                 پرسیدم چرا ؟  گفتند این سرنوشت آنهائیست که از فرمان شاه دیو روی برتافته اند ،  و من خنده زشت دیو را دیدم و دیدم که

                                 پیرمرد دیویست ترسناکتر از وحشت جان گیر  ،

                                 و دخترک نیز همچون او ،

                                 آه ، او یار من نبود ؟!! یار من نبود ؟!!

                                 خدا ،،، خدا ،،، خدا ،،، فریادم را نمیشنوی ؟

                                 او یار من نبود و این شد دردناکترین درد آن لحظه های دردافزا ،

                                      سحر با نقابی زشت بر چهره و با تازیانه ای در دست آرتاوئرآس را

                                                                                            تازیانه میزند ، دیو نیز چنین میکند .

                                 تازیانه ای در دستشان بود ،  تن سرخی گرفته من و تازیانه آنها ، و ، عجبا من چیزی از درد نمیدانستم ،

                                 با هر نوازش تازیانه من به قدمی از خویش فاصله می گرفتم و جانم را می دیدم از تنم دور می شود و باز بازمیگردد و باز دور

                                 میشود و باز بازمیگردد ،  دردی اما با من نبود  ، چون چنین دیدند خشمناکتر تازیانه ام زدند ،

                                     سیاهپوشها با تازیانه هائی در دست می آیند و تازیانه میزنند .

                                 دیوان بر من هجوم آوردند و زدند و زدند و زدند ،

                                      دیو ناامید به گوشه ای مینشیند و سحر به گوشه ای دیگر ،

                                                                                             سیاهپوشها آرتاوئرآس را به هر سو میکشند و میزنند .

                                پس تازیانه زدن مرا  از تون به تونی دیگر انداختند و تون به تونم کردند و من انگار زاده آن جهنمها و تونها باشم ، که دیگر نه تون

                                میفهمیدم و نه آتش تون ،  

                                در آن دم واپسینم که نه نایی داشتم و نه جانی و نه روحی و نه روانی رها از خویش خدای یگانه ام را به یاد آوردم ، و ، لبخندی

                                دیدم در نوری ،

                                      زرتشت هویدا میشود .

                                نور بسویم آمد و پیشانیم بوسید ، سرورم آس زرتشت بود .

زرتشت :                   بشارتت باد ، تو از این جهان چرک و کثافت و درد رها خواهی شد ، به جهان زندگان بازخواهی گشت  ، چون بدانجای رسیدی  

                                با مردمان بازگوی هر آنکه پای در راه دیو نهد فرجامش چنین است ، خود نیز هرگز مخواه پای در راه او نهی و فریبش خوری ،

                                اینک بیم از خویش دور ساز که روزهای سهمناک برفتند ، بدان که  به یاری نور درخشان خدای هستی بر دل تاریک دیو رخنه ای

                                خواهد آمد و او به امید پوچ  دست یافتن به گاتهای من ترا رها خواهد کرد ، به اندیشه او تو شاید بخواهی درمان دردهایت از

                                گاتهای پنهان کرده بدست آوری ، تو خواهی رفت ، اما با تو سخنی دارم بشنو ، هشدار ای آرتاوئرآس ، هشدار که درمان تو در

                                دادن گاتها به مردمان است ، اشتباه دیروزت را چراغ راه امروزت ساز تا فرداها از آن تو باشد .

                                      زرتشت آرتاوئرآس را میبوسد و ناپدید میشود .

آرتاوئرآس :             زرتشت مرا بوسید و برفت و من ماندم و دیو و دخترک و تازیانه ،

                                در انتهای چشمان دیو نورکی درخشید و او با دخترک بگفت رهایش کن ، او را به جهان زندگان بازفرست ، شاید بخواهد از

                                گاتهای پنهان کرده درمانی برای دردهای خویش بیابد ، و ،

                                 دخترک مرا به جهان زندگان بازآورد ،

                                 من که گاتها را به امید سودی پنهان کرده بودم پس بازگشتم فهمیدم رهائی در خدا را خواستن است و سخن او گوش فرادادن ،11  

                                 توبه کردم ، زانوان بر زمین زدم و توبه کردم ، توبه کردم ،

                                       آرتاوئرآس بر زمین زانو میزند و سجده میکند و برمیخیزد و روی

                                                                                              سکوی آغازین می رود .

                                 اینک با شمایانم ای صاحبان گاتها ، این قصه آرتاوئرآس بود ، بشنوید و  بدانید چه سخت بوده رسیدن این نوشته ها بدستتان ، پس

                                 مخواهید دیو بدان دست یازد و آنرا از آن خود کند .

                                    آرتاوئرآس گاتها را به مردمان میدهد .

                                    سیاهپوشها مردمان را فراری میدهند .

                                    دیو خشمناک نزدیک میشود و آرتاوئرآس را میکشد و بر سکو

                                                                                               بالا میرود و نقابی زیبا بر چهره اش میزند .

دیو :                          سرگذشت من به پوست نوشته هائی نوشته خواهد شد ، ارداویرافنامه نامش ، بخوانید و بر روحم درود بفرستید   . 

                                                      پایان  .

                            1390.03.18

گئدمه ...

دئدی بیرگون  گه ل 

گئتدیم 

الیم ؟ 

سویوق !

گوردوم  بوتون  قوشلار  اوچموش 

دیلیم ؟ 

توتولموش !

گول له ر ؟

سولوب توکولوب  یئره  یاپراقلاری !  

گه لیردی

اوزاقلاردا  بیر  گولوش  سه سی !  

قولاق  وئردیم

آتدیملار   اوزاقلاشیردی ! 

یالانا  گئدمه  دئدیم  اوزومه  

اوندان  سونرا

ایچیم  بوکوله  بوکوله ! 

آمما  ایچیمده  هه له ده   ایسته ییره م  اونو   

هه له ده  ...