درباره من
نویسنده و کارگردان تئاتر: همراه 09144430089
ادامه...
متن نمایشنامه : اوجیب شهریار ..
نمایشنامه : اوجیب شهریار ( با نگاهی به اودیپ شهریار اثر سوفوکل )
آدمها :اوجیب شهریار ، شهربانو ، فرئون ، بیژپاس و زندانبان.
صحنه : کاخ اوجیب شهریار .
تعدادی کارت بازی ( شاه ، سرباز و بی بی ) در سایز بزرگ
گوشه ای از صحنه قرار داده شده است ، در گوشه ای دیگر
از صحنه یک صندوق قدیمی قرار دارد ، یک صندلی از سقف
آویزان شده است ، همچنین یک تلسکوپ و سرهای بریده
شده ای گوشه های دیگری از صحنه دیده می شوند .
اوجیب شهریار با رادیوی کوچکی در دست این طرف و آن طرف می رود و گویی
امواج را شکار می کند تا صدای رادیو بهتر شود ، رقصی با موجها .
شهربانو وارد می شود .
اوجیب شهریار : آهای ابرهای آسمان گذری نخواهید کرد ؟ چه دلتنگم از نبودنتان ، پیغامی نیست به شوق رساندن آن بال پروازتان به جنبش آید
و دیدگان من به خیرگی کشاند و وجد و سرور و شادمانی بر من بباراند ؟ به کدام سرزمین سفر کرده اید ؟ اینجا در این گوشه از
زمین چشم انتظاری است که دیده بر راهتان دوخته ، نخواهید آمد ؟ سیاه ، سپید ، یا ، یا به هر رنگی که دوست دارید خود را
بیارایید و پروازکنان از سرزمین من بگذرید ، خدایان چنین مقدر کرده اند بی حضور ابر پیغامی از لبها سرودی نمی شود سوار بر
امواج ...
شهربانو : می رقصی ؟!
اوجیب شهریار : با امواج !؟
شهربانو : به نظر چنین می آید ، بیچاره پدرم !
اوجیب شهریار : چیزی گفتی ؟
شهربانو : او را فرستاده ای دهان اژدها و خود می رقصی ؟
اوجیب شهریار : چه شوخ طبعی بانو ، دهان اژدها کجا و معبد خدایان کجا !
شهربانو : وقتی خشم می گیرند کم از اژدها نیستند ، باید ترسید از خشم بی انتهای آنها .
اوجیب شهریار : درست می گویی جان دلم ، اما بر پدرت نگران مباش ، کار سختی به فرئون محول نشده ، قرارست پرسشی کند و جوابی بگیرد و
بازآید .
شهربانو : با این همه آنجایی که رفته نگرانی می آفریند .
اوجیب شهریار : اگر فرئون پدرت نبود حسودی می کردم به این همه توجه ، انگار عشقی ...
شهربانو : آه سرورم ، من اگر نگران اویم به دلیل سرنوشت خودمان هم هست ، فقط که او نیست ، تو ، من ، حتی سرنوشت شهرمان ...
اوجیب شهریار : می دانم تو نیز همچون من عاشق مردم شهرمان هستی ، درد آنها درد تو هم هست ...
شهربانو : بیشتر نگرانی من به خاطر آنهاست ...
اوجیب شهریار : ( با رادیو دوری می زند ) آه فرئون با هیچ وسیله ای نمی توان رد تو را گرفت !؟
شهربانو : سرگردانید ...
اوجیب شهریار : سرگردانی انسان آنزمانیست که بیداری سراغ او بیاید ، این سرگردانی حاصلیست از فهمیدن آنچه دیگران را توان فهم آن نیست ،
تو نگران سرنوشتی و من خواهان آنم بدانم در این سرزمین چه می گذرد ، برای یافتن باید جست ، برای فهم باید چشم باز کرد تا
دیدار روشنائی صورت بگیرد .
شهربانو : کاش زودتر باز آید .
اوجیب شهریار : کاش .
اوجیب شهریار در حال آشپزیست ، یک چاقوی قصابی در دست دارد و مشغول
بریدن گوشت است .
فرئون وارد می شود .
فرئون : کار می کنید سرورم ؟ 1
اوجیب شهریار : آه آمدی فرئون ، پادشاه هم اگر باشی اندرون خانه شاه ملکه است نه تو ، به یاد داشته باش پیرمرد بی همسر ، مگر نه شهربانوی
جان و دلم ؟
شهربانو : می روم تا راحتتر سخن از سیاست بگویید ( خارج می شود ) .
اوجیب شهریار : هر زمان تو پیدایت می شود دخترت می داند قرار است از سیاست سخن گفته شود ، می رود تا راحت ادامه دهیم ...
فرئون : زنها همه اینگونه اند ، گریزان از سیاست ...
اوجیب شهریار : گریزان از سیاست ! او مثل هر زن دیگر نیست ، شهربانوی این شهر است ، هرچند گریز او بیشتر از این است که من پیش تو با او
شوخی نکنم ، بگذریم ، چه گفتند ؟
فرئون : پاسخ و فرمان آشکار خداوند ما بوسبوس آن بود که چیزی پلید ، در سرزمین ما زاده و پرورده شده ، زمین ما را آلوده است .
اوجیب شهریار : در سرزمین ما ؟
فرئون : چنین گفتند .............................
اوجیب شهریار : چاره چیست ؟
فرئون : باید آن را برانیم تا ما را تباه نکند .
اوجیب شهریار : چگونه ؟
فرئون : باید داد از خونی بستانیم ، قاتل شهریار پیشین باید پیدا و کشته شود ، یا ، یا از شهر رانده شود تا مردم شهر از طاعون رهایی یابند .
اوجیب شهریار با بلندگوی دستی بطرف پنجره می رود و آنرا باز می کند .
اوجیب شهریار : در شهر ما عملی پلید صورت گرفته است ، آن عمل پلید از هر که سر زده خود را معرفی کند ، قول می دهم جز به راندن او از شهر
خشم دیگری بر او نگیرم ( گوشت را شقه می کند ) .
سکوت .
فرئون : بی فایده است اوجیب شهریار ، کسی نمی خواهد حرفی بزند .
اوجیب شهریار : چه باید کرد ؟
فرئون : خدایان گفتند اوجیب رازگشاست ، آگاه است و می بیند ! معما درست همینجاست ؛ اوجیب می بیند و می فهمد و با این فهمیدن و دیدن
بر معما پیروز می شود ، همانگونه که معمای اژدهای ایستاده بر دروازه را گشود اینک نیز باید بتواند بر شری که تکیه بر دیوار شهر داده
پیروز شود ، مرگ طاعون در دستهای توانای توست .
اوجیب شهریار : خدایان چنین گفتند ؟
فرئون : گوشهای من جز این نشنید .
صندلی آویزان آرام آرام پایین می آید ، اوجیب شهریار روی صندلی می نشیند .
اوجیب شهریار : اگر نمی خواهید سخن به زبان آورید ، و آشکار شود که مردی از ترس ، خویشتن یا دیگری را در پرده داشته است ، من از هم
اکنون فاش می گویم خون او تباه است ، در سرتاسر سرزمینی که من فرمانروای آنم او را ، هرکه باشد ، از پناه به دیگری یا
مصاحبت کسی نصیبی نیست ، حق نیایش و قربانی یا مراسم تطهیر را از او دریغ می دارم ، و اگر همداستانی داشت ، او نیز چنین
باد ! نیز این نفرین را بر خود نمی بخشایم که اگر دانسته خانه من یا خانه دل من ، آن مرد تبهکار را به خود خواند ، بر من باد
تمامی آنچه بر دیگران روا داشته ام ، این بر شماست که هشدارید تا وظیفه ای که در قبال خویشتن و خدایان و سرزمین بلازده
دردمندمان دارم نیک به فرجام رسانم ، من باید قاتل شهریار پیشین شهر را بیابم ، و تا او را نیابم آسایش از من دور خواهد بود ،
بگویید پیشگوی شهر ، بیژپاس ، بیاید .
کارتهای بزرگ بازی صحنه را پر کرده اند .
شهربانو : باز که آمده ای تالار پیشگویی سرورم .
اوجیب شهریار : قرار است بیژپاس بیاید .
شهربانو : پس جای من نیست ...
اوجیب شهریار : باز می گریزی غزال گریز پای من ؟
شهربانو : از آن پیشگوی کور خوشم نمی آید ، تو که می دانی سرورم .
اوجیب شهریار : آری ، از همان روزی که بودن تو کنار پدرت فرئون را زشتی خواند تو از او می گریزی .
شهربانو : نمی گریزم سرورم ، خوش ندارم چشمم به چهره ی کریه او بیفتد . 2
اوجیب شهریار : می فهمم ، گاه پیش می آید سخن کسی به دل ننشیند ، چنین که می شود دیگر رخساره اش نیز زشت دیده خواهد شد .
شهربانو : من کینه ای از او ندارم ، فقط ...
اوجیب شهریار : فقط گریزانی ، یا با آمدن فرئون ، پدرت ، از کنار من می گریزی ، یا ، آن دمی که بیژپاس پیدایش می شود ، و این منم بی تو در
حضور آنها ...
شهربانو : انگار رسیده است ، من می روم .
شهربانو خارج می شود .
بیژپاس وارد می شود .
بیژپاس : آنکه رفت شهربانو بود ؟
اوجیب شهریار : گاهی شک می کنم تو کور باشی .
بیژپاس : گریخت تا کنایه ای از من نشنود ...
اوجیب شهریار : شهربانو را رها کن ، می دانی چرا بدینجای فراخوانده شده ای ؟
بیژپاس : آری ، حدس می زنم .
اوجیب شهریار : پس ای بیژپاس ، پیشگوی بزرگ خدایان ، اینک از چگونگی راز با ما سخن بگوی .
بیژپاس : نمیتوانم ..............................
اوجیب شهریار : تو پیشگویی و باید با من بازگویی خدایان به چه اندیشه اند ؟
بیژپاس : هیچ از من مپرس !
اوجیب شهریار : آخر چرا ؟
بیژپاس : دوست می دارم بازم داری از گفت این سخن !
اوجیب شهریار : تا به امروز به وقت خواستن چیزی با من اینگونه سخن نگفته بودی !
بیژپاس : نفهمیدن اوجیب شهریار را از فهمیدن راز بهتر است ، دست کم آنکه من نگویم راز با او .
اوجیب شهریار : چه تو را اینگونه ملول می دارد ؟ از کسی ترسی داری ؟
بیژپاس : هرگز ، آنچه بازم می دارد از سخن جایگاه خود شهریارست ، فهم این راز جز سرافکندگی حاصلی با تو ندارد ، بگذار خاموش بمانم و ...
اوجیب شهریار : ولی من می گویم و بی محابا اندیشه ام را برملا می کنم ، من می گویم که تو از آغاز تا فرجام در توطئه دستی داشته ای مگر در
انجام آن کار ، و اگر چشمهای بینا می داشتی می گفتم که دستهای تو ، و تنها از آن تو ، آن کار را کرده است .
بیژپاس : تو همیشه زود خشم می گیری اوجیب ...
اوجیب شهریار : این فریاد از خشم نیست بیژپاس ، اندیشه ام چنین است .
بیژپاس : حال که اندیشه تو چنین است می گویم ، اگر می خواهی به خلوت رویم .
اوجیب شهریار : بگو ، همینجا ...
بیژپاس : این اشتباه مهلک توست .
اوجیب شهریار : نمی فهمم !
بیژپاس : اوجیب تو برای نجات مردمان و فهمیدن درمان درد آنها خلوت را تاب نمی آوری و آشکارا همه چیز را آشکار می کنی ، روزی تو با فهم
خود جواب چیستان ابوالهول دروازه شهر را فهمیدی و در برابر همگان جواب گفتی ، نباید می گفتی ! انجام کار نباید به آن صورتی
می بود که تو به سرانجام آوردی ...
اوجیب شهریار : تو مرا به سبب موهبتی که بزرگی من در آن است می نکوهی ؟
بیژپاس : : شوربختی عظیم و هلاک تو در آن است .
اوجیب شهریار : در گشودن راز ؟
بیژپاس : شوربختی اوجیب در گشودن راز نیست که اگر بود پادشاه نمی شد ، شوربختی تو در گشودن راز است در برابر چشم دیگران ، این درست
همان جائیست که زئوس یقه تو را خواهد گرفت ، این کاریست که زئوس خواهان آن نیست ! تو در برابر همگان رازگشائی می کنی و این
نه آنیست که خدایان را خوش بیاید !
اوجیب شهریار : اینجا جز من و تو کس دیگری نیست .
بیژپاس : این را تو می گویی ، من به پشت هر کارت بازی سایه ای می بینم .
اوجیب شهریار : پس دیدگان من نیز همچون تو به دردی نمی خورند !؟
بیژپاس : ... 3
اوجیب شهریار : آه شرمناکم از یادآوری بی نور بودن دیدگانت ، با این همه تو نیز آشکارا سخن بگوی .
بیژپاس : من از خشم زئوس ترسانم .
اوجیب شهریار : اگر خدایان بر گفته ی آشکار تو خشمی بگیرند من خویشتن به جان می خرم آنرا ، بی شک سخنم را شنیدند ، حال بگوی .
بیژپاس : ( با کارتها بازی می کند ) تکفیر و نفرینی که بر زبان تو رفته ، خود بر تو فرود آمده است ، از امروز با من یا هیچ آدمیزاد دیگری در اینجا
سخن مگوی ، تویی آن گجسته که این سرزمین را آلوده است ...........
اوجیب شهریار : چه می گویی ؟!
بیژپاس : آشکارتر از این نتوانم ، رازی هست و تو خود آنرا خواهی فهمید ، از من پندی شنو ، اگر آن راز آشکار کنی زئوس بدترین فرجامها را برایت
خواهد نگاشت ، چوب خطت پر است اوجیب شهریار ...
اوجیب شهریار : حال که نمی خواهی آشکار بگویی بیا و در گوشم بازگوی ( بیژپاس در گوش او زمزمه می کند ) توطئه ای در کارست ، تو توان
آن نداری چنین کنی ، فرئون برای تصاحب تخت پادشاهی از مساله طاعون علیه من و نفع خود سود جسته ، شکی نیست تو نیز
همکار و همدست اویی ......................
بیژپاس : روزی رازی از خدایان فهمیدم ، با معشوقه ام گفتم ، خواب سراغم آمد ، خوابیدم ، بیدار که شدم کور بودم ، تا با معشوقه ام از راز نگفته
بودم بینای بینا بودم ، خواستم بر گفته هایم باور آوری ، باقی را خود دانی ، بگذریم ، می دانستم با آنکه می دانی به فرئون نیز هم اندازه
شهربانو کنایه می گویم توطئه گرم خواهی خواند ، یکی دست مرا بگیرد و راه زندان را نشانم دهد .
بیژپاس خارج می شود .
اوجیب شهریار : مردک کور ( کارتهای بازی را پاره می کند ) .
شهربانو وسایل صندوق قدیمی را مرتب می کند .
شهربانو : باز آن یاوه گو چه گفته چنین پریشانی ؟
اوجیب شهریار : هرگز گمان نمی کردم چنین شود .
شهربانو : از من چیزی نگفت ؟
اوجیب شهریار : آنچه گفت چنان پریشانم نمود که دیگر چیزی نشنیدم .
شهربانو : پیشگویان دروغگویانند ، آنها را جدی مگیر ...
اوجیب شهریار : تا به امروز بیژپاس هر چه پیشگویی کرده به انجام رسیده .
شهربانو : هیچکس را بر اسرار آسمانی وقوف نیست .
اوجیب شهریار : گاهی خدایان خود چنین می خواهند ...
شهربانو : از کجا اینک چنین باشد ؟
اوجیب شهریار : طاعون مرضی نیست بی خواسته آنها همه گیر شود .
شهربانو : حتی اگر چنین باشد نمی توان به تو ...
اوجیب شهریار : او با من از اودیپ شهریار گفت ...
شهربانو : او از ...............................
اوجیب شهریار : چیزی شد شهربانوی من ؟ رنگت ...
شهربانو : آه هیچ ، او چه گفت ؟
اوجیب شهریار : او گفت سرنوشت من با سرنوشت اودیپ شباهتی دارد .
شهربانو : وای ، چه ترسی بود در جانم ...
اوجیب شهریار : از این گفته ؟
شهربانو : هان ؟ آری ، آری ، این که بیژپاس با تو از داستان زندگی اودیپ شهریار سخن گفته جای بسی حیرت ...
اوجیب شهریار : بر اودیپ چه گذشت ؟
شهربانو : هزار بار شنیده ای ...
اوجیب شهریار : بازگوی ...................
شهربانو : باشد سرورم ، هاتفی به پدر اودیپ شاه چنین گفته بود که او به دست فرزند خویش ، فرزند او و یوکاسته ، کشته خواهد شد ، همچنان
که همه می دانند شاه پدر در آنجا که سه راه از سه جانب به هم می رسند به دست اودیپ که تازه می خواسته وارد شهر پدر شود
کشته شد ، قبل از آن اودیپ نوزاد سه روزه بود که مچ پاهای او را به میخ کوبیدند و به کوهستان بی آدمیزادی افکندند تا بمیرد ، شاه 4
پدر نوزاد را از خود دور کرد تا بمیرد ، او نمرد و زنده ماند ، اما پدر با وجود ترس بسیار کشته شد ، به دست کودک خود ، و اودیپ
بی آنکه بداند با مادر ، همسر شاه پدر ، ازدواج کرد ، و ، و چون از سرنوشت بد خود آگاه شد چشمان خویش کور کرد ، حال چرا باید
حتی یکدم دل مشغول داشت ؟ من همسن تو هستم اوجیب ، چگونه می توانم مادر تو باشم ؟
اوجیب شهریار : پس بیژپاس چرا با من از اودیپ گفت ؟
شهربانو : سخنی بیهوده بوده ...
اوجیب شهریار : هرگز از او بیهوده ای نشنیده ام .
شهربانو : اما پس از شنیدن سخن زندانیش کردی !
اوجیب شهریار : خشمناک بودم .
شهربانو : او نیز آدمیزاده ست و می تواند خطا گفته باشد .
اوجیب شهریار : اگر فرئون توطئه ای نموده باشد ؟
شهربانو : پدر من ؟!!!
اوجیب شهریار : او نیز آدمیزاده ست ........................................
شهربانو : پس چنین می اندیشی ؟
اوجیب شهریار : آری ...
شهربانو : ...
اوجیب شهریار : گفته ام آزارت داد ؟
شهربانو : شاید من هم همدست اویم نه ؟؟؟
اوجیب شهریار : وای بر تو ، این چه اندیشه ایست بانو ؟
شهربانو : آری ، وای بر من ............
اوجیب شهریار : نباید به دل بگیری مهربان من .
شهربانو : کاش با خنجری تنم می دریدی .
اوجیب شهریار : با من چنین بی مهر سخن مگوی .
شهربانو : دل شکسته چگونه مهربان باشد ؟
اوجیب شهریار : نمی خواستم بشکنم ...
شهربانو : شکست اما ...
اوجیب شهریار : تو بانوی جان منی ، جان من نیز جان توست ، خود گفته ای ، جانت به رنج است این لحظه های پر درد ، نمی بینی ؟
شهربانو : جان من غم داشت که آمدم به جستن تسکینی .
اوجیب شهریار : می دانم ...
شهربانو : پس از چه زخمه می زنی بر جان دردمندم ؟
اوجیب شهریار : بانو ، بانو ، بانو ، جایگاهی که من آنجا ایستاده ام افق آرزوهای آدمیان بسیاریست ، تو که خود بهتر می دانی .
شهربانو : می دانم ، می دانم ، می دانم سرور گرامی تر از جانم ...
اوجیب شهریار : پس به من حق بده بدبین باشم ...
شهربانو : چنین باش ، تو حق داری به همه شک داشته باشی ، اما ، شک تو بر فرئون بیجاست ، نه این که پدر من است ، نه ، او دوست و دوستدار
توست ، با تمامی جان و دل ، مگر تا به امروز جز این از او دیده ای ؟
اوجیب شهریار : وای که چه سخت می گذرد لحظه های اینکم .
شهربانو : من به جای او با تو پیمانی می بندم .
اوجیب شهریار : چه پیمانی ؟
شهربانو : اگر روزی فرئون بر ضد تو کاری صورت داد ..............................
اوجیب شهریار : ساکت ماندی ؟
شهربانو : می دانم هرگز چنین نمی شود ، تصور آن دم را دوامی در اندیشه ام نبود ساکت ماندم ، با این همه ادامه می دهم ، اگر چنین شد من در
برابر دیدگان تو با این خنجر قلبم را خواهم شکافت .
اوجیب شهریار : بانو ...
شهربانو : می توانی آسوده خاطر باشی ، هستی ؟ 5
اوجیب شهریار : پرسشی دارم .
شهربانو : به جان منتظرم .
اوجیب شهریار : این کار را برای شهریار پیشین نیز می کردی ؟
شهربانو : دخترکی بودم شاد ، دشت و صحرا پهن تر می شد به زیر پاهایم ، کوهها سر به فلک کشیده شکوه ها از فریادهای شادم داشتند ، آسمان
جولانگاه پرواز نگاههای کنجکاوم بو ، تشنه ی زندگی بودم ، با هر دم بوی بودن را به جان می کشانیدم ، بوی هستی را ، زندگی زیبا بود ،
من از کجا قصر از کجا ؟ شوخ و شنگ و بی اندیشه ای به شور و مستی روزگار می گذراندم ، دستی آمد و طناب بی خیالیهایم را برید ، بر
زمین افتادم ، چشم که گشودم خود را دیدم اندرونی قصری بی انتها ، به خود نیامده بودم که دیدم همگان شهربانویم صدا می زنند ،
همسر و همبستر شاه شده بودم ، بی آنکه جانم عشق را لمس کند ، نه دلم شیرینی عشق را چشید ، نه روحم ، شده بودم همسر پادشاه ،
همبستر شبهای او ، بد نبود ، اما ، بی عشق ، خالی از شور و مستی ، وقتی با من گفتند مردی به تدبیر معمای دروازه بازگشوده تنم لرزید
، بی آنکه دیده باشمت ، همان دم خبر آمد شاه به دست ناشناسی مرده ست ، تردید نکردم ، تو سرنوشت من بودی ، فرستادم به دنبالت ،
لحظه ی دیدار چه تبی داشت جان و روح سوخته ام ، کاش جاودانه می ماند آن لحظه ..................
اوجیب شهریار : آری کاش جاودانه می ماند ، دیدار دیدگان تو و لرزش جان من .
شهربانو : جاودانه ، آری ، کاش جاودانه می ماند .
اوجیب شهریار : جاودانه ! آه ، چه آرزوی دوری ، دست نیافتنی و افسونگر .
شهربانو : جاودانگی ! آری ، زیباست و دلفریب ، می گویم نمی توان به آن دست یافت ؟
اوجیب شهریار : چگونه ؟
شهربانو : باید راهی باشد ، مگر نه ؟
اوجیب شهریار : اگر داشت حتما بشر به آن دست می یافت .
شهربانو : حتم دارم راهی برای پیدا کردن آن وجود دارد .
اوجیب شهریار : نمی دانم ، شاید ...
شهربانو : باید تمامی دانشمندان را گرد آوری ، تو شهریاری ، آنها اکسیر جاودانگی را باید بیابند .
اوجیب شهریار : چه می گویی ؟
شهربانو : تو بهترین شنونده ای ...
اوجیب شهریار : اگر نخواهند چنین کنند ؟
شهربانو : تو ، من ، سالیان سال بودن با هم ، در کنار هم ، دست در دست هم ، چشم در چشم ، بی آنکه ترسی از مرگ باشد ، بی آنکه سخنی از
جدایی باشد ، تو ، من ، تا ابد ، بی آنکه پیر شویم ، بی آنکه پیری جانمان را خسته کند ، همیشه جوان ، سرخوش ، عاشق ، کافیست تو
بخواهی ، دانشمندان برای تو اکسیر را خواهند یافت ، کافیست تو بخواهی شهریار ...
فرئون با لپ تاپ مشغول است ، انگار چیزی را جستجو می کند .
فرئون : هیچ سوراخی نمانده نجوییم ، دانشمندان هیچ هر آنکه می توانست کاغذ پاره ای دست بگیرد و بخواند به فرمان فراخوانده شد به مزدوری ،
آمد تا بفروشد ، دانش خود را ، هوش خود را ، داشته های خود را ، هر آنکه پذیرفت شد سرباز علم ما و هر آنکه نپذیرفت راهی زندان
گردید .
اوجیب شهریار : دیر شده است فرئون ، دیر شده .
فرئون : از تمامی دنیا دانشمندان را گرد آورده ایم ...
اوجیب شهریار : من دانش به چنگ آوردن اکسیر جاودانگی را خواهانم نه گرد آمدن دانشمندان جهان را ..................
فرئون : بیشتر راه را پیموده ایم شهریار .
اوجیب شهریار : من پیمودن تمامی راه را می خواهم فرئون .
فرئون : چیزی نمانده .
اوجیب شهریار : پس کجاست این اکسیر ؟
فرئون : اگر خشمتان فرو نشیند و اجازه دهد بازمی گویم ، خزانه خالیست ، دیگر آهی در بساط نیست ، برای پیمودن باقی راه خزانه باید از نو پر
شود .
اوجیب شهریار : دانشمندان گرد آوری شده تو چه غلطی می کنند پس ؟ بگو راهی هم برای این بیابند ...
فرئون : آنها اکسیر جاودانگی می جویند شهریار ، خزانه نقره می خواهد و یاقوت و جواهر ، باید انباشته گردد . 6
اوجیب شهریار : چگونه ؟
فرئون : من نمی دانم ، اوجیب شهریار باید خود راهی پیدا کند ، می روم ، هر زمان یافتید صدایم کنید .
فرئون خارج می شود .
شهربانو وارد می شود .
شهربانو : صدایتان تا انتهای باغ می آمد سرورم .
اوجیب شهریار : هر روز که می گذرد عمرمان ورقی تازه می خورد ، گفتیم جاودانه که شویم باکی نیست از گذر عمر ، افسوس ، افسوس .
شهربانو : دریغا گویت نبینم سرورم ، از چه اینگونه نالانید ؟
اوجیب شهریار : فرئون می گفت یافتن اکسیر خزانه ای مملو از مروارید و الماس می خواهد ...
شهربانو : خب چنین باشد .
اوجیب شهریار : خزانه خالیست شهربانو جان ، خزانه خالیست .
شهربانو : آخر چرا ؟
اوجیب شهریار : تمامی شهر یا در کار یافتن اکسیرند و یا به زندان شده اند ، هر آنچه داشتیم از فلزات گرانبها به پای این دو رفته است .
شهربانو : هنوز جای غصه خوردن نیست سرورم ، این شهر از آنهایی که طلا و مروارید و یاقوت دارند پر است ، همه باید در این کار سهیم شوند ،
از بازاریان شروع کنیم .
اوجیب شهریار : چه باید کرد ؟
شهربانو : هر آن کس که دانشی داشت فراخوانده شد ، آنها که آمدند آزاد ماندند و آنان که نیامدند به زندانند ، اینک نوبت بازاریان است سرورم ، ما
خواهان اکسیریم و به آن دست خواهیم یافت ، راهی جز این برای مردمانمان نیست .
اوجیب شهریار : این ستم نیست ؟
شهربانو : جاودانگی ارمغان ما به همه خواهد بود .
اوجیب شهریار : یعنی ................
شهربانو : آری ، اینک تو همچون شهریاری پیروز دستور خواهی داد ، زیردستان گوش به فرمانند سرور بزرگوار .
شهربانو با تلسکوپ دوردستها را می نگرد .
اوجیب شهریار : چه می بینی ؟
شهربانو : در بازار کسی نیست ، تمامی حجره ها بسته شده اند .
اوجیب شهریار : بازاریان کجایند ؟
شهربانو : تعدادی به خدمت ما درآمده اند و اینک به جایی دیگر مشغول کارهای سپرده شده اند ، تعدادی نیز در زندان به سر می برند .
اوجیب شهریار : خواستار سود نیستند ؟
شهربانو : بعضی ها مرضی دارند به نام آزادگی .
اوجیب شهریار : می ارزد ؟
شهربانو : نمی دانم !
اوجیب شهریار : گاه خویشتن را به جای همچون کسانی می گذارم ...
شهربانو : خب !؟
اوجیب شهریار : در عمل باید سخت باشد ، تفکر بدان اما آسان است .
شهربانو : گاه آنها را نمی فهمم .
اوجیب شهریار : چگونگی زندگی آدمی برای او دیدگاههایی پدید می آورد ، گاهی آن دیدگاهها با هم در تضاد و تقابلند .
شهربانو : در هر حال اما باید انتخابی صورت بگیرد .
اوجیب شهریار : گاهی سخت است .
شهربانو : همیشه سخت است ، گاهی آسان .
اوجیب شهریار : شاید چنین باشد ، گاهی به فکر می افتم اگر حق با آنهایی باشد که با ما به یک راه نیستند ...
شهربانو : کاش می دانستند اکسیر جاودانگی همه را سعادتمند خواهد کرد .......................
اوجیب شهریار : کاش .
شهربانو : هیچکس حجره ای نگشود . 7
اوجیب شهریار : و آنها که تا امروز حجره هایشان را می گشودند ؟
شهربانو : بسته است ، چرایی آن را دیگر من نمی دانم .
اوجیب شهریار : حالا خوب است جیبهایمان همانند خزانه هایمان پر است .
شهربانو : شهریار بزرگوار شما در کارهایتان تدبیر کردید پس جیبهای مملو و پیروزی در کارها حق شماست .
اوجیب شهریار : می گویی توطئه در کار بوده تا بازار بسته باشد ؟
شهربانو : پدرم فرئون می آید ، بیشک او جواب این پرسش را بهتر می داند ، رخصت می دهید بروم من ؟
اوجیب شهریار : باز پرنده خوش ترکیب ما پریدن می خواهد ؟ بدرود .
شهربانو خارج می شود .
فرئون وارد می شود .
فرئون : چه گستاخند و بی پروا این بازاریان ...
اوجیب شهریار : روزگاری فقط خشمناکی اوجیب ورد زبانها بود .
فرئون : بس که مردمان پرده دری می کنند خشم حالتی هر روزه برای ماست شهریار ، تو نیز اگر بایست شهریار ما باشی ، شهریار زندگان باش نه
مردگان .
اوجیب شهریار : چنین نیستم !؟
فرئون : انگار بذر مرگ بر سر شهر تو پاشیده اند .
اوجیب شهریار : این دیگر معما نیست دانستن رازش فقط با اوجیب باشد ، نمی توانی بازاری را باز نگاه داری ؟
فرئون : اگر با من باشد گره این کار به دست کاهنان باز می کنم ...
اوجیب شهریار : فرئون کاهنان را به بازار چه کاریست آخر ؟
فرئون : کاهنان اگر بگویند ریختن خون آنکه حجره نمی گشاید گناهی ندارد ، گردن زدن چهار بازاری همه حجره های بسته را خواهد گشود .
اوجیب شهریار : این آسانترین راه شهریاریست .
فرئون : و کوتاهترین راه .................
اوجیب شهریار : من خواهان اکسیر جاودانگیم ، هر آنچه لازم است انجام دهید .
فرئون : اگر کاهنان ...
اوجیب شهریار : فرئون ، اگر کاهنی نخواست حکم صادر کند دیگر برای پرسشت اینجا نیا ، گردن گردن است .
فرئون : حال می دانم چه کنم سرور ارجمند .
زندانبان وارد می شود . آینه ای از پشت او آویزان شده است .
اوجیب شهریار : گفتند از سوی بیژپاس آمده ای ؟
زندانبان : آری شهریار خجسته روز .
اوجیب شهریار : این چیست ؟
زندانبان : غربال است شهریار .
اوجیب شهریار : نمی فهمی منظور من چیست ؟ برای چیست ؟
زندانبان : هدیه ایست از پیشگو برای شما سرورم .
اوجیب شهریار : با این می خواهد دل مرا نرم کند ؟
زندانبان : بیژپاس گفت با شهریار بگویم توطئه ای در کار است .
اوجیب شهریار : اگر خود او توطئه گر نباشد ...
زندانبان : می دانست چنین خواهید اندیشید ، گفت راز برملا نسازد زندانی بدتر نصیبش نخواهد شد .
اوجیب شهریار : از همان دلتنگ شده باشد چه ؟
زندانبان : من زندانبان اویم ، تا امروز گله ای ندیده ام .
اوجیب شهریار : گفتم دلتنگی ...
زندانبان : هیچ .........................................
اوجیب شهریار : پیغامش چه بود ؟
زندانبان : گفت با شهریار بگو آبهای خانه اش را غربال کند ... 8
اوجیب شهریار : آب در غربال نمی ماند ...
زندانبان : گفت شاید آبهای آلوده پر از مار باشند .
اوجیب شهریار : چه ؟
زندانبان : گفت اوجیب شهریار را همین کفایت می کند .
اوجیب شهریار : برو .
زندانبان : گفت بگویم هر آنکه بر تخت شهریاری تکیه می زند بایست حرمت بیژپاس نگاه دارد ، اوجیب چنین نکرد ، او آخرین شهریارست چنین
می کند .
اوجیب شهریار : گفتم برو .
اوجیب شهریار در میان سرهای بریده شده سرگردان به دور خود می چرخد .
اوجیب شهریار : وای بر شما و بر فریبتان ...
فرئون : تو خود اشتباه کردی اوجیب ، گمان بردی اگر بخواهی می توانی راز با همگان باز گویی ؟
شهربانو : یادت هست روزی بیژپاس با تو از اودیپ سخن گفت ؟
فرئون : حال او خود با تو از چرایی آن سخن خواهد گفت ، بشنو شهریار نگون بخت .
بیژپاس : روزی با تو گفتم رازی خواهی فهمید ، آن را با کسی در میان مگذار ، تو خواستی راز با مردمان بازگویی ، خدایان هرگز گستاخان را
نمی بخشند و تو این نفهمیدی ، حال جزا خواهی دید ، همچون اودیپ شهریار ، او با آگاهی از عمل زشت خود چشمانش را درآورد تا
دیگر نبیند و نفهمد ...
اوجیب شهریار : آگاهی از شقاوت اودیپ را بدانجای کشانید ...
فرئون : کدامین شقاوت ؟
اوجیب شهریار : همان که تو با شهربانو ، وای بر شما ، چه دردی دارد فهمیدن رازهای هولناک .
شهربانو : تو با افکار خود به کار ما می اندیشی ، اگر کارها را همچون ما ببینی دیگر برایت دردآور نخواهد بود .
اوجیب شهریار : نمی فهممتان بدکاران ، نمی فهممتان ، دور شوید از من ، چه بی حیا و گستاخید ! کاش گناهکاران جرات کور کردن چشمهایشان
را همچون اودیپ داشتند تا خدایان می دیدند همچون او بر شقاوتشان آگاهند ...
بیژپاس : سعادت و شقاوت اودیپ از نظر خدایان آن که گفتی نبود ، اینکه اودیپ بفهمد و ببیند و یا نفهمد و نبیند از نظر زئوس مهم نیست ، مهم
اینست که او مردم را آگاهی نبخشاید و در برابر دیدگان آنها کاری نکند که همگان بدانند و ببینند ، بدانند و بفهمند که فهمیدن و
گشودن راز چندان سخت نبوده و برای گشودن رازها به خدایان نیازی نیست !
اوجیب شهریار : اما آنکه راز ابوالهول شهر فهمید و گشود شد شهریار ...
بیژپاس : آری ، اما شهریاری او همزمان شد با طاعونی که گریبان شهر را گرفت و فشرد ............................
اوجیب شهریار : کاش از پس بر دار کردن کاهنان و بریدن سر بازاریان برای دادن مژده انجام پیروزمندانه کارهایم سرزده به خلوتگاهم نمی آمدم ،
وای بر غربالی که تو فرستادی بیژپاس ، وای ، وای که هنوز بر جانم لرزه هاست از آنچه دیدم ، ننگ بر تو شهربانوی من ، ننگ بر
تو .
فرئون : نه نفرینت کاری از پیش خواهد برد نه دعایت ، تو اگر نمی خواستی مردمان را بر آنچه دیدی آگاه کنی همچنان شهریار شهر بودی ، اینک
پست ترین زندانها از آن تو خواهد بود .
بیژپاس : و من می دانم چه دوزخیست زندان ، خدایان به دست تو چند روزی مرا گرفتار کردند ، اینک نوبت توست ...
شهربانو : تا مردمان بشنوند و بدانند با خواست خدایان نمی توان درافتاد .
اوجیب شهریار : این سزای کردار بد من است ، جان بیگناهان گرفتم تا اکسیر جاودانگی بیابم ، وای بر من ، مردمان و دانشمندان و بازاریان را سر
بریدم ، افسوس ، افسوس ، افسوس ، سرها بریدم تا رسیدم به کاهنان ، من آگاه از رازهای بی شمار باید راز دل خدایان را نیز
می دانستم ، تا به امروز بر امور آگاه بودم اما بر خواسته زئوس ناآگاه ، حال می دانم ، بس است ، همه حرفها را هم اکنون نباید بر
زبان برانم ...
بیژپاس : اندیشه و اندیشه و اندیشه ، زندان فرصت خوبیست تا به هر آنچه دوست داری بیندیشی ، بزودی ترا به جایگاه مرگ خود می برند ، آیا
پیش از رفتن نمی خواهی با ما از آنچه گفتی بیشتر بازگویی ؟
اوجیب شهریار : دیگر سخنی اینگونه از من نخواهید شنید .
بیژپاس : چگونه سخنی ؟ 9
اوجیب شهریار : اینک فهمیده ام اندیشه های پنهان از نظر را نباید به هیچ انسانی بنمایم ، می دانم این اندیشه از این پس تا ابد برای من سرچشمه
نیرویی است بزرگتر از سپرها و نیزه های هزاران سپاهی و هم پشت ، اینک اوجیب درون من تو تنها با من به مکان مقرر می آیی و
آنگاه رازهای مقدسی را که نام آن بر هیچ زبانی نمی آید در دلت می پرورانی و بازشان نمی گویی ، دیگر از تمام این مردم هیچ مرد
یا زن دیگری نیست که بتوانم با او رازهایم را بازگویم ، حتی به فرزندانم که نیک دوستشان دارم ، آری اوجیب شهریار اینک فقط
تویی که باید برای همیشه آنها را نگهداری ، تنها تو ، و آنگاه که زندگی به خاموشی می گراید تمامی رازهای خود را با خویشتن
درونی خود به گور بری ، که خدایان را این خوش خواهد آمد ، و تنها این است که در برابر هجوم فرزندان تخمه اژدها ضمان ایمنی
شهر توست ، اکنون زمان رفتن است و دست خدایان راه مرا می نماید ، چنان که پیش از این نیز چنین بوده ، من به راه خود آگاه
نبودم ، آنها می دانستند ، آنها که این دام در راهم گستردند ، آنها می دانستند .
بیژپاس : اودیپ نیز به اینجا رسید .
اوجیب شهریار : اینک می دانم ، آنچه او آنجا به انجام رسانید من اینجا با سرزمین خود کردم .
اوجیب شهریار خارج می شود .
بیژپاس : اوجیب آسوده خیال باش ، خدایان ترا فرو افکندند و اکنون برمی کشند .
فرئون : چه می گویی بیژپاس ؟!
بیژپاس : خدایان اینگونه می خواهند ، اوجیب باید دوباره مهم شود ، بینا شود و بفهمد و بفهماند ، اما آنگونه که زئوس دوست دارد و میخواهد ، او
به مردمان خواهد آموخت خدایان از اندیشه های پنهانی که بر زبان آید خشم می گیرند ، آنها بخشایندگانند ، بخشایندگان همه بین ، و ،
و دوست می دارند آنچه می بخشایند به همان صورتی به کار رود که دوست می دارند .
شهربانو : اگر خدایان خواهان تمامی این کارهایند پس دیدن و ندیدن ، فهمیدن و نفهمیدن به چه کاری خواهد آمد ؟
بیژپاس : اگر روزی کسی محرم حرم خداگونه ای شد بر اوست که رازدار باشد و سر خدای خود با دیگری باز نگوید ، که اگر بگوید فرجامی تلخ
همچون اوجیب شهریار خواهد داشت ، آنهایی سعادتمندند که راز خدایان را در سکوتی طلائی پنهان می دارند .
فرئون : و آنکه همچون اوجیب بخواهد دیگران را در این بینائی سهیم کند به شقاوت خواهد رسید .
بیژپاس : پس بدانید که انسان فانی باید همیشه فرجام را بنگرد و هیچکس را نمی توان سعادتمند دانست مگر آنگاه که قرین سعادت در گور بیارمد
، آن دم که جز ظلمت چیزی نمی بینند ، زندگی پس از نابودی ، راز انسان فهمیدن این است ، هستی، دانایی و سیاست .
پایان . 92.09.02
آس اولدوز . آس اربایجان . ایری آنا .
10