متن نمایشنامه : ترک و هندو ...

نمایشنامه : ترک و هندو ...

صحنه : هر آنجا که بتوان رویایی آفرید .

                             یک .

                             سئودا گل می پاشد .

                             ابلیس در آتش آهن می گدازد .

                             مردمان مجسمه ی فریدالدین عطار را می سازند .

                             درویشی به تماشا ایستاده است .

فریدالدین : زیبایم مبهوت شده ای ؟

درویش : به ظاهر آری .

فریدالدین : به ظاهر ؟!

درویش : باطنت را نمی بینم .

فریدالدین : من نیز .

درویش : کردارم را که می توانی .

فریدالدین : علافی و بیکاری درد بزرگیست .

درویش : تماشا می کنم ، جنست از چیست ؟

فریدالدین : سخت ترین فلزی که انسان بدان دست یافته .

درویش : زنگ می زند این آهن بی پیر .

فریدالدین : رنگش بزنند نمی زند .

درویش : آری ، هزار رنگ .

فریدالدین : زیباتر هم می شود .

درویش : راستی می خواهی رنگی نشانت دهم ؟

فریدالدین : چه رنگی ؟

درویش : رنگ زیبای مرگ .

فریدالدین : اگر رنگ زیبای زندگی را نداشتم شاید .

درویش : از کجا ایمان داری اینگونه ای ؟

فریدالدین : انسان به دیده ما بی ارزش است اما اگر من زیبا نبودم مردمان مجسمه ام می کردند ؟

درویش : ظاهرا تو نیز همچون مردمان اطرافت جز ظاهری نمی توانی دید ، بگذریم ، می خواهم چیزی نشانت دهم و بروم .

فریدالدین : من مجسمه ام ، زمانم هدر نمی رود ، اما اینها دارند کارشان را می کنند تا من کامل شوم .

درویش : نه وقتی از آنها خواهم گرفت نه از تو .

فریدالدین : این که گرفتی وقتمان نبود ؟

درویش : پس از این ،،، اگر توانی همچو من باش و اگر نه خوش بمان مجسمه ی مردمان ،،، ( درویش دراز می کشد ) الله ، الله ، الله ...

                             ابلیس به خود می پیچد .

                             درویش جان به جان آفرین تسلیم نموده است .                1

                             مردمان دست از ساخت مجسمه عطار کشیده ، درویش را در میان می گیرند .

                             مجسمه فریدالدین تنها مانده است .

فریدالدین : هزاران هزار خودخواهی به رنگهای گوناگون با ما آدمیان است و ما غافلیم از دیدنشان .

                             بهاء ولد ، جلال الدین محمد را کشان کشان می آورد .

                             جلال الدین محمد فریادها می زند .

بهاء ولد : عطار داروفروش توئی ؟

فریدالدین : گویا روز روز مجنون جماعت است امروز .

بهاء ولد : نباید خوشحال باشی مرد داروفروش ؟

فریدالدین : چه فریادهایی می زند .

بهاء ولد : ابلیس در جانش افتاده .

                                                                 ابلیس قهقهه می زند .

ابلیس : جان من از ما مایه نگذارید ، نه که دستمان بیکار است !

بهاء ولد : از مردمان سوالی کردم اینجا را نشانم دادند ، می توانم امید به بهبودی حالش داشته باشم ؟

فریدالدین : ما وسیله ایم ،،، یکی کلمه ای گفت و بالا رفت ، این یک فریادها می زند و سئودا سئودا می کند ، این به چه زبان معنا می دهد ؟

محمد : ساکت ..........................

بهاء ولد : ...

فریدالدین : این سکوت نشانه از چیست جناب ...

بهاء ولد : بهاء الدین ولدم ، نشانه ای نیست ، هیچ .

فریدالدین : با کلامت راستی نیست و دلواپسی بسیار ، بگوی اگر حرفی هست .

بهاء ولد : نمی توانم .

فریدالدین : این ترس لابد ریشه ی ترسناکی دارد .

بهاء ولد : نمی دانم ، نمی دانم .

فریدالدین : طبیب که نداند درد مریض ریشه در کجاها دارد از درمانش عاجز می شود .

بهاء ولد : ...

فریدالدین : با طبیب روراستی باید ، بازگوی ، هر آنچه در دل نهفته می داری .

                             عروسیست .

                             داماد عروس را به سوی نور می برد .

                             سئودا ادامه ی جامه عروس را گرفته و از پسش گل افشان روان است .

                                                                جلال الدین محمد به تماشای سئودا ایستاده است ، از پس آنها می رود و در نور

                                                                 ناپدید می شود .

                             صدای هلهله و شادی مردمان آرام آرام به فریاد تبدیل می شود .

                             مردمان از هر سویی می گریزند .

                             ابلیس می نگرد .

ابلیس : آه ، من هم آنجایم ، وای .                                              2

                             هندوهای مسلح مردمان را می گیرند و قتل عام می کنند .

                             داماد و عروس را دست بسته می آورند .

                             شیخ هندو با هیبتی ترسناک وارد می شود ، با مردمان صحبت می کند و به

                             هندوها دستورهایی می دهد .

                             بهاء ولد وحشتزده او را می نگرد .

بهاء ولد : سرد شد نعمت جهان بر دل                   پیش حسن ولی انعامش

              شیخ هندو به خانقاه آمد                      نی تو ترکی ، درافکن از بامش .

هندو : زبان باز کن .

داماد و عروس : ...

هندو : ترک است یا شیخ .

داماد : هندویم ...

هندو : با این غلظت ؟

شیخ هندو : نی تو ترکی ، درافکن از بامش .

داماد : همسرم هندوست ، او را رها کنید .

عروس : بی تو زنده مانم !؟ مرگ ترکانه ام آرزوست ...

شیخ هندو : درافکنید از بامشان .

                             داماد و عروس را از بام پایین می اندازند .

                             سئودا جلو می رود تا مانع شود ، هندویی با شمیشیر او را می کشد .

                             جلال الدین محمد می نگرد و فریاد می زند .

                             هندوها به سوی جلال الدین هجوم می آورند .

                             بهاء ولد شمشیر می کشد ، مردانه می جنگد و اشعار زیر زمزمه می کند .

بهاء ولد : سرد شد نعمت جهان بر دل                     پیش حسن ولی انعامش

              شیخ هندو به خانقاه آمد                        نی تو ترکی ، درافکن از بامش

              کم او گیر و جمله هندوستان                  خاص او بریز بر عامش

               طالع هند خود زحل آمد                       گر چه بالاست نحس شد نامش

               رفت بالا نرست از نحسی                      می بد را چه سود از جامش

               بد هندو نمودم آینه ام                          حسد و کینه نیست اعلامش       .

ابلیس : آه ، همانیست که هندوان کشت و بگریخت ، کجا توانی گریخت مرد ؟ من اینجایم ،، آه ، دخترک آنجا بود ، شاید از روحش خبری باشد .

بهاء ولد : هندوان ریختند و کشتند و بردند و نرفتند و ماندند و از پسمان که جز گریز چاره ای نبودمان نیز تاختند و آمدند ، وای بر آنها به

              فردا روز انتقام .

فریدالدین : ما نیز هندوییم ...

بهاء ولد : آه !!!

فریدالدین : چند صباحیست از آنها بریده روی به سوی این سرزمین آورده ایم ، اینجا از مردمان ترکش رسم تازه آموخته ایم ، از ما در امانید .

بهاء ولد : باشد که چنین باشد .

فریدالدین : پس نعره های این جوان ...                                        3

بهاء ولد : نامش جلال الدین محمد است ، از آن روز خوابی به چشم ندارد و می نالد و فریاد می زند و سئودا سئودا می کند ، بیچاره فرزندم .

فریدالدین : سئودا کیست ؟

محمد : ...

فریدالدین : با من سخنی نخواهی گفت ؟

بهاء ولد : با او سخنی بگوی فرزند .

محمد : رها کن حرف هندو را و ببین ترکان معنی را           من آن ترکم که هندو را نمیدانم ، نمی دانم .

بهاء ولد : آنکه ادب ندارد به بی ادبی خویش عالمی را خواهد سوزاند فرزند ، این بی ادبی از من آموخته ای ؟!

محمد : ادب اوست و جز او ادب از دیگری نتوان خواست و این ادب تمامی بودن آدمیست ، من ادب دارم که ترکانه تا حضرت خاقانی تاخته ام ،

           من از ثریا بر زمین افتاده ام ...

بهاء ولد : آه ، این ادب همان است که حیرانیش نامند ، این سخنان تا به امروز کسی از تو نشنیده بود ...

محمد : سئودا ...

فریدالدین : صدایش می کنی ؟

محمد : او صدایم می کند .

ابلیس : جز ما ابلیس دیگری خلق کرده آن بالایی و ما خبرمان نیست ؟! عجب !

فریدالدین : کی صدایت می کند ؟

محمد : سئودا .

فریدالدین : چه می گوید ؟

محمد : نمی دانم ، صدایم می کند و پس آن صدایش نمی شنوم .

فریدالدین : تو مستی انگار ؟!

محمد : باده و مستی اوست .

فریدالدین : پس تو سر همانجا بنه که آنجا باده خورده ای ، درمان اوست ،،، بگو بیاید به کنارت .

محمد : دوری می کند آخر ، وای از درد دوری او ، وای .

فریدالدین : آرام گیر ، با او بگو اگر خواهان توست سخن به وضوح بگوید .

محمد : سئودا جان می شنوی لابد ، با من سخن به وضوح نخواهی گفت ؟ قطره تویی بحر تویی لطف تویی قهر تویی قند تویی زهر تویی بیش

           میازار مرا .

بهاء ولد : نامش را بپرس .

محمد : سئوداست ...

فریدالدین : طبیب می خواهد او سخنی با تو بگوید ، بپرس .

محمد : سئودا جان نامت را بگوی تا خلق بدانند ،،، ترک ...

فریدالدین : ترک !؟

محمد : دهان عشق می خندد که نامش ترک گفتم من                خود این او می دهد در ما که ما ناییم و او نایی  .

ابلیس : صدای همان دخترک است که عشق را همچون گلی می رویانید در دلها ، باید پیدایش کنم ، ، ، آهای لشکریان ابلیس .

فریدالدین : تو شعر نیز می سرایی ؟

محمد : ...                                                                 4

بهاء ولد : تا به امروز شعری از او نشنیده ام !

محمد : من از کجا شعر از کجا ؟! صد جهت را قصد جز مهراب او نیست .

فریدالدین : عجب حکایتیست این !!! بگو نزدیکتر شود .

محمد : اغیار می بیند و دوری می کند .

بهاء ولد : عطار طبیب چه کنیم ؟

محمد : آه این صدای اوست ...

بهاء ولد : چه می گوید با تو فرزند ؟

محمد : باید به جهان شطرنجی شد به دست یار تا برد و مات او شود و تو مهره ای ، مهره ی خندان آخر کار از پس گریه های اولین ، باید غرق و

           مست دوست شد ، بیرق شور شد ، رقص مستانه و سماع عاشقانه شد ...

                            جلال الدین محمد عاشقانه می رقصد .

فریدالدین : دیگر چیزی نگفت ؟

محمد : گفت ، بسیار گفت ،، از قصه نتوان برون شد ، اگر قصه را ندانی منشین بکوش ، کوشش بیهوده به از خفتگی ،، گاهی کارها معکوس باشد

           و نه بر وفق مراد و ببینی که شحنه را دزد بر دار میزند ، نومید مباش و روباهبازی مکن و شیر بمان ، گر گلست اندیشه تو گلشنی ،، تو

           شیرزاده ای و خوی شیران باید زنده نگهداری ،، گفت تو ماتم آخر زمان را شادیئی ، دست بالای دست بسیار باشد اما دست خدا بالاترین

           دستهاست ، او دریاییست که انتهای همه جویهاست ، او تو را خواهان است تا بروی و ساکن تبریز عشق گردی ، بدان با تلاش به آن

           تبریز جان خواهی رسید ، تبریز شعشعه عرش است ، شهر عشق است ، جز به راه تبریز اسب عاشق رهوار نیست ،، اگرچه ابلیس همچون

           همیشه راه را گرفته و در کمین است ، اما ، غمین مباش ، از آدمیان نیز هزاران کس ابلیس باشند و بنده ابلیس و همرنگ ابلیس ، ابلیس

           آدم روی ، با این همه غمین مباش ،، اغیار گرفتست چپ و راست خدایا .

ابلیس : ما را می گوید با لشکریانمان نه ؟ می دانستم آن گیس بریده راهی برای همگان خواهد ساخت ، باید که چاره ای بیابم .

فریدالدین : اگر آنچه بر زبان او می رود از ابلیس باشد به فردا روز فتنه و آشوب خواهد کرد و خود نیز همچون دیوی سیاهیخواه سیه روی

                خواهد شد ، اگر نباشد او را مرض سودا در دل افتاده ، عشق در وجودش حلول کرده ، روزی بیرون زده شعله بر جان تمامی عاشقان

                خواهد افکند ،، من به دانش امروزم نمی دانم جایگاه اصلی او کجاست ،، تو اگر همچون دیگران فرزندی می خواهی سر به راه باید

                سئودا را از روحش دور کنی ، یا نه ، صبر می کنی تا شاهد شکوه نامش باشی ؟

بهاء ولد : دور خواهم کرد .

محمد : مرحم دردهای من به شهر عشق است ، تبریزم آرزوست ، مفخر آفاقم آرزوست ، نخواهم گذاشت کسی سئودا را از من بگیرد ، من او را

          به دست خواهم آورد ، نه ، با او همراه خواهم شد به هر جایی که ببرد مرا ،،، سئودا سئودا سئودا . 

ابلیس : بگذار عشق این جوان تا افقهای جنون گرفته سر کشد ، دخترک را خوش خواهد آمد و روی نشان خواهد داد ،،، آه ، تا طبیب معالجه اش

           نکرده باید کاری کرد .

صدای مردمان : وای بر ما ، هندوان هزاران هزار به تاخت می تازند و می آیند و هزاران هزار می کشند و باز می آیند ،،، بگریزید .

فریدالدین : امروز عجایب روزی بود ، فردا چه خواهد آمد بر سر این عارف ناآگاه از راه ؟ کاش راهنمایم می شد یکی ،

      ساقی کوثر امام رهنمای                          ابن عم مصطفی ، شیر خدا  ،

      اگر چشمی باز نکنم چگونه روم ؟ بی راهبری که چشم باز کند نمی توان رفت ،

      هر کرا در عشق چشمی باز شد                 پای کوبان آمد و جانباز شد .                                     

                                                                             5

                            دو .

                            آتشی روشن می شود .

                            در کنار آتش شاعران رقص کنان و ترانه خوان روح عطار را صیقل می دهند .

فریدالدین : روحم را با آتش شعله ور جلا می دهید و ترانه ها می خوانید از عشق ، روزی باید همچون آتش نور بیفشانم ، شاید اویی که روزی

                نامش بر زمین شنیدم با من نیز سخن آغازد از پس پرده ها ، آه سئودا ، نهایت عشق !!! آه ، جسم خاکی رها کرده ام اما هنوز می ترسم

                برای صیقل یافتن در نور شوم .

شاعران : عطار با ما سیمرغی شده عالمگیر اما هنوز ترسی در دلش باقیست ، از چه چنینی ؟

فریدالدین : گاهی نمی توان لب به سخن گشود .

شاعران : با این همه با ما خواهی گفت ..........................................

فریدالدین : روزی بزرگ پروانه ها از یک یک آنها خواست بروند و از آتش خبری بیاورند .

                           فریدالدین یک یک شاعران را می فرستد تا از آتش خبر بیاورند .

                           شاعران می روند و باز می گردند و سخنها با فریدالدین می گویند .

                                                                    جلال الدین محمد از میان آتش بیرون می جهد .

محمد : حیلت رها کن عاشقا دیوانه شو دیوانه شو                وندر دل آتش در آ پروانه شو پروانه شو  .

                            ابلیس به خود می پیچد .

ابلیس : آنکه همچون من از آتش نهراسد لایق مرگ است تا مردمان از او نیاموزند درس نهراسیدن ،،، آه نه ، هنوز نمی کشمش ، شاید بتواند دل

           دخترک نرم کند تا برون آید از پس پرده .

فریدالدین : آه ، جلال الدین محمد !؟! تو همچون ابلیس از آتشی ؟

محمد : جنسم از نورست و روشنایی ، آتش را چه نسبت با نور ؟

فریدالدین : چگونه به نور رسیدی ؟

محمد : با نور درون ، همان که زوهره وئردی نامی از آس زاراتوشدو فرزند دوغدو شنید ، رفت و بدان رسید ،، من نیز به این مکتب شاگرد

           شمس تبریزم و مراد او بزرگ شمن راه دده قورقود  .

فریدالدین : چگونه است حکایت این مکتب ؟

محمد : چرخه ی نور با کشتن سیاهیهای وجود از درون آدمی آغاز می شود و رشد می کند و به بلوغ می رسد و می رساند او را به والاترین مرتبه

           هستی ، نور مطلق .

فریدالدین : باید بیاموزم هنوز ...

محمد : چیزی گفتی ؟

فریدالدین : تنهایی ؟

محمد : آری .

فریدالدین : چه عجب سر از اینجا درآورده ای ؟ هفتمین شهر عشق ...

محمد : من نیز راهرو عشقم ...

فریدالدین : و تعریفت از این راه ؟

محمد : آدمی ترکیبی از نفس و عشق است ، نفس همه چیز را برای خود می خواهد اما عشق برای عشق ، زندگانی باید آدمی را ، نه آن زندگی که

           هوش در راه کار خود زندگانی بداری ، اگر محرمیت نور میخواهی جز بیهوشی ترا در این راه چاره ای نیست ، در این وادی هرچه هست

           هوش معشوقست ، عاشق مرده ی اوست و شمع او ، شمع بلای اوست و شمع سوزان او ،، به هفتمین شهر عشق شما چگونه است     6   

           حکم ؟

فریدالدین : می بینی که ، عشق را جلا می دهند شاعرانم ، من از پس این رقص عاشقانه روحی درخشان خواهم شد .

محمد : خیز تا خاطر بدان ترک سمرقندی دهیم                کز نسیمش بوی جوی مولیان آید همی ،

            بنده خوب خدا رودکی ترک چگونه سرودن شعر مطلوب را یاد داد و رفت ، اما از پسش شعر را مدیحه ای کردند برای ستایش این و آن

            تا نان و آبی باشد بر سفره هزار رنگشان ، ، دروغی کردند برای نام آوری تبار و ایل بی نام و نشانشان ،، دریغ از سخنی راست و دلنشین

            بر لب این طایفه بی عار و هرزه اندیش ،، سخن سرای خدائیم آرزوست ،، حافظ راست می گفت ،

طریق عشق طریقی عجب خطرناک است             نعوذ باالله اگر ره بمقصدی نبری ،                                    

            با این مریدان دروغ اندیش عشوه فروش خواهی توانست روحت را جلا دهی تا نور راستین گیرد ؟

فریدالدین : تو چه گمان می کنی ؟

محمد : عشق از اول چرا خونی بود                 تا گریزد آنکه بیرونی بود  .                                             

فریدالدین : مردمی باید تمام این راه را                       جان فشاندن باید این درگاه را  

               در چنین ره کان نه بن دارد نه سر              کسی مبادا ایمن از مکر و خطر ،                                             

               می دانم ،، با یاری یاریگرانم استوار می مانم تا به آن دست یابم ، پرواز سیمرغ روح بسوی اوست تا از صد رنگی به بی رنگی رسد

                ،،، تو راهی کجایی راهرو عشق ؟

محمد : دوستی دارم غریبه و ناشناس ، می جویمش به هر جایی که گمان برم آنجاست ،،، به پرواز عاشقانه ام بر آسمان ابلیس را دیدم نظاره گر

           اینجا ، گفتم شاید سراغی از او بیابم ، آخر ابلیس نیز در پی او می چرخد و می گردد .

فریدالدین : پس هنوز از پی سئودایی ؟

محمد : زندگی بی او به سر نمی شود .

ابلیس : مرا نیز زندگی چنین شده ، حرف بس است ، ببینم می توانم وادارش کنم دوباره از پی دخترک رود .

شاعران : ما را نیز محرم بدانید بزرگان خلوت نشین .

فریدالدین : جلال الدین محمد در این شهر عشق با سیمرغانم از شیدایی و عشق سخنی بگوی .

محمد : گر من از اسرار عشقش نیک دانا بودمی               اندران یغما رفیق ترک یغما بودمی .

شاعران : یغما را چه به شهر عشق !؟ گداخانه است اینجا مگر ؟

محمد : زهی بزم خداوندی زهی می های شاهانه                 زهی یغما که می آرد شه قبچاق ترکانه .

شاعران : آه سخن از یغمایی شاهانه است ، عجب ! نام آن شه با ما نخواهی گفت ؟

محمد : بی شمس باید ستاره ها را شمرد که شب میرسد بی رخش ، چگونه از خورشید با پروانه هایی سخن بگویم که چون به آتش رسیدند رخ

           بگردانیدند و باز آمدند ؟ بیا ای شمس تبریزی که در رفعت سلیمانی .

شاعران : شمس تبریز همانی نیست که فتنه ها داشته با صوفیان خداپرست ؟

محمد : با صوفیان گفتم اگر خدا می جویید تبریزی شوید تا در عشق بنده شمس ملت و دینتان شوید که باده تبریز را نیست خماری ، باده را بهانه

          کردند و شمس را رسوا .

شاعران : رسوایی در مرام شما خجلتی ندارد ! مگر نه آنکه تو نیز رسوای سئودایی شدی به زندگی زمینی ات ؟

محمد : زندگی من قصه ایست ،،، و آن قصه قصه اوست ، من بازیگر و مهره قصه سروده شده اویم .

شاعران : همسایه کفر شده ای تو !

محمد : با این همه ، قصه همچنان پابرجاست ،

           لحظه ای قصه کنان قصه تبریز کنید               لحظه ای قصه آن غمزه خون ریز کنید .

شاعران : عطار چگونه رخصت می دهی به این شهر این گونه سخنها بر زبان آورد ؟                                                                             7

فریدالدین : از او حرف بد نشنیده ام ، او پیری دارد ،، و با قصه ی عشق پیر راهنمای ، به سوی معشوقه ازلی ابدی رهسپار است .

شاعران : پیر او دخترکیست آخر !

محمد : آری ، جان جان اوست ، پیرم سئوداست ، او راه من است ، راه اوست و پیر اوست و نهایت عشق او ، پیر خود عین راه است مرا ،،، هست

              صلاح دل و دین صورت آن ترک یقین .

شاعران : کفر می شنوی و ساکتی فریدالدین عطار !؟

فریدالدین : روزی گفتم این جوان شعله بر عاشقان خواهد زد .

شاعران : ما سیمرغان حیاتیم ، او را توان رسیدن به گرد ما هم نیست ، چگونه می تواند شعله بر جانمان زند ؟ او حتی به کتابهای عاشقانه ما نیز

             چشمی نچرخانیده .

ابلیس : آه ، همین درست است مغروران من ، همین درست است .

محمد : من از آن زمان که راه بشناختم دانستم صد کتاب ار هست جز یکباب نیست ، سئوداست نهایت هر درس و کتاب .

شاعران : جای این اینجا نیست  ..................................

فریدالدین : او میهمان ماست ...

شاعران : میهمانی که صاحب خانه را به هیچ می گیرد و ...

فریدالدین : ما صاحب این ملک نیستیم .

شاعران : سخن تازه می شنویم از شیخمان !

فریدالدین : کی گفته بودم صاحب این شهریم ما ؟ مگر نه این که شهر بر خرابه های فرودست بنا کردیم ؟

شاعران : خرابه را خرابه گفته اند ، آنها که شهری بنا می کنند صاحب آنجایند ، ما به دست خود به این گوشه آسمان شهر عشق بنا نهاده ایم .

فریدالدین : نگفته بودمتان کاروانسرایی بدانید این شهر را ؟ که روزی برای کوچ به آن بهشت خدایی سفر از نو آغاز خواهیم کرد ؟

شاعران : به زندگی دنیایی خود باید تلاش می کردیم ، کردیم و سیمرغ شدیم ، سیمرغ شدیم و شهر عشق بنا کردیم ، اینک ما ، سیمرغ جماعت

             این هستی نیازی به هیچ جای دیگر نداریم ، بهشت همین جاست !

فریدالدین : بهشت ؟! اینجا ؟

شاعران : آری ، آری ، آری .

فریدالدین : به خود آیید .

شاعران : آنکه باید به خود آید تویی نی ما .

فریدالدین : وای بر شما ...

شاعران : گاه ناله و افغان نیست ، بیرونش کن ......................................................

فریدالدین : می خواهید التماستان کنم ؟ می کنم ...

شاعران : حرمت خود از دل ما بیرون مبر شیخ ....

فریدالدین : حرمتی نمی خواهم از شما ، دست از او باز دارید .

شاعران : کلام آخرین با ما بگوی ، او اگر بماند خونش پای توست ........................................

فریدالدین : از او دور شوید ، او میهمان من است .

شاعران : تا خود نیز قربانی نشده ای از این سودا بگذر .

فریدالدین : مرد کار افتاده باید عشق را                مردم آزاده باید عشق را ،                                                    

               همیشه با خود می گفتم شما شاعران اگر عاشقانی دروغین باشید با شما چه خواهم کرد ...

شاعران : تو اگر بر ما شک کرده ای همچون اویی ، او را خواهیم کشت و با تو ...

فریدالدین : دست شما به او نخواهد رسید تا جان در بدن دارم .                   8

ابلیس : گاهی نمی توان کاری کرد ، معرکه است اینجا شوخی که نیست ، اگر دخترک برای نجاتش آمد به خواسته ام می رسم ، برای رهایی او از

           مرگ نیاید دیگر امیدی به آمدنش نیست ، کتابش را می بندم ،، بگذار آن شود که باید شود .

                            شاعران به سوی جلال الدین محمد هجوم می آورند .

                            فریدالدین خود را سپر می کند .

فریدالدین : عاشقانش گر یک و گر صداند                در ره او تشنه خون خوداند ،

               بکشید مرا که بیش از این نمی ارزم .

شاعران : اگر چنین مفت خواهی مرد پس افسانه ای بیش نبوده ای عطار ...

فریدالدین : زندگی خود افسانه ای بیش نیست .

                            شاعران هجوم می آورند .

                           ابلیس خود را نشان می دهد .

ابلیس : سوی من آیید تا نجاتتان دهم .

محمد : بانگ غولان هست بانگ آشنا                  آشنایی که کشد سوی فنا .

           دور شو ای لعین بدکردار ، دور شو ،،،،،،،،،،،،،، یکی هست و باید صدایش کرد ، نظامی چه خوش سرود به گاه گرفتاری اش این بیت ،

           در این نیمشب کز تو جویم پناه              بمهتاب فضلم بر افروز راه ،

           راهی بنمای خدای من ، راهی بنمای .                         

                            سئودا هویدا می شود و شمشیری به جلال الدین می دهد .

سئودا : محمد ، چون خدا را خواندی اجابت نمود و مرا فرستاد ،

          اندرین ره میتراش و میخراش                          تا دم آخر دمی فارغ مباش                                               

          گر وظیفه بایدت ره پاک کن                            هین دفع آن بی باک کن

           هر که بی باکی کند در راه دوست                     رهزن مردان شد و نامرد اوست . 

محمد :  تو جان جان جهانی و نام تو عشق است              هر آنک از تو پری یافت بر علو گردد .                                                            

                            جلال الدین شمشیر را از سئودا می گیرد .

محمد : ترکم و سرمستم ، ترکانه سلح بستم               در ده شدم و گفتم ، سالار سلام علیک  .

فریدالدین : هر دم از این باغ بری می رسد ! جلال الدین محمد و شمشیر ؟

محمد : پیام آور دین مرا پیغمبر شمشیر گفته اند ، پیرو او قلم به دست هم باشد به روز معرکه خنجری بایدش .

فریدالدین : با سئودا بگوی مرا هم راهروی بداند از پی تو ،

               پای در نه همچو مردان و مترس               درگذار از کفر و ایمان و مترس .                                                 

سئودا : این راه راه خداست ، هر آنکه خدا جوید و خدا خواهد صاحب راه است .

ابلیس : دخترک را با خود باید همراه کنم ، راه از آن من است ، باز آی .

فریدالدین : پای در عشق حقیقی نه تمام                   نوش کن با اژدها مردانه جام

               زانکه اینجا پای داو اژدهاست                 عاشقانرا سر بریدن خونبهاست .

ابلیس : گفتم از این سو ...

سئودا : دروغست بانگ او .    

محمد : بانگ دیوان گله بان اشقیاست                       بانگ سلطان پاسبان اولیاست .                                      

فریدالدین : عشق چون بر جان من زور آورد               همچو دریا جان من شور آورد .

محمد : عشق نان مرده را جان کند                           جان که فانی بود جاویدان کند  .                        9

شاعران : کشتن این جماعت واجب است ، بشتابید .

فریدالدین : حال من نیز می توانم در آتش شوم ،

               کس درین وادی بجز آتش مباد                       وانکه آتش نیست عیشش خوش مباد

               عاشق آن باشد که چون آتش بود                     گرم رو سوزنده و سرکش بوده    . 

ابلیس : حال که دخترک را نمی توان به دست آورد بکشیدشان ، بکشیدشان .                                   

شاعران : بکشیدشان ، بکشیدشان .                                   

محمد : ملکی که پریشان شد از شومی شیطان شد . 

ابلیس : باشد که چنین باشد .

                            شاعران هجوم آغازیده اند .

                                                                   جلال الدین محمد و سئودا همچون رقصندگان قونیه به دور خود می چرخند و

                           رقص کنان گل می پاشند .

                           فریدالدین از پی آنها می رود و گل می پاشد .

صدای محمد : گم شدن در گم شدن دین من است                             نیستی در هست آیین من است  .

صدای فریدالدین : گر درین منزل تو مجروح آمدی                             محرم خلوتگه روح آمدی .                                   

صدای سئودا : من عهد ائله دیم یاخشیلیغیم عرشه دایانسین

                   تا پیسلر اوتانسین  .   * 

                            ابلیس به خود می پیچد .

                            رقصندگان تبریز به پیشواز سئودا و جلال الدین محمد و فریدالدین عطار

                                                                       آمده اند .

رقصندگان تبریز : هر بیر ائلین همتی ترپنسه گر

                             داغ اونا باش ایر .    **

                                              پایان .

                            91.07.08

                                                                                  علی قبچاق .

                                                                      سولدوز . آذربایجان . ایران .

.......................................................................................................................................................................................................................................

*  من عهد بسته ام خوبیهایم بر عرش تکیه کنند / تا بدکرداران را شرم بر چهره نشیند .              پروفسور زهتابی .

**  همت هر طایفه ای گر بجنبد از جای / کوهها را وامی دارد به تعظیم .           "             10

گوروش ...

آرادا   آیریلیق  اولاندا 

ایسته کلی   یولداش  هارادا  اولسا  اولوب  

ال  یئتیشمی یه نده  باخیرسان  کونول  که ده رلی 

اوره ک   دولوب

یاخیندان  گوروش  چوخ  ماراقلی 

اوزاقا   دوشه نده   بیری

آدامین  خوشو  گه لیر   

جانینا   آلسین   چه تینله ری

گئدسین  گورسون  اوزبه اوز  بیله سین 

سه گگیزیمجی   یول  تانی یانین  هارادا  اولسا   یئری 

چه کیر  آپاریر  خوراسانا 

یورولماقی  یوخ  بو  یوللارین 

گوروش  اولسون ...

بیلیر ؟

بیلسه ن   اوره گی    

سه ن اوچون  چیرپینیر 

اوزاقدا  اولسادا  

اولماسا   گوز   قاباقیندادا

اوزونله   بیر  یئرده   بیلیرسه ن    بیله سین 

یادا  سالا سالا

آمما 

گوزله ره  باخماق 

ال له ری  اوپمه ک باشقا   بیر   ایسته کدیر  

گوره ن   اودا   بونو  بیلیر ؟ 

بیله م  بیلیر ...