یاغسا ...

یاغسا آغلار

قارا  بولوت

آغارار

بولوتلاردا  شئح  یوخ  حاییف ...

متن نمایشنامه : اوچوب شهریار ..

نمایشنامه : اوچوب شهریار 

(برداشتی آزاد از تلفیق دو اثر جاودانه جهانی:

دلی دومرول اثر دده قورقود
و
 اودیپ شهریار اثر سوفوکل)

آدمها :اوچوب شهریار ، شهربانو ، فرئون ، بیژپاس و زندانبان.

                           صحنه: کاخ اوچوب شهریار.
     تعدادی کارت بازی (شاه، سرباز و بی بی) در سایز بزرگ گوشه ای از صحنه
    قرار داده شده اند.
                                                                                در گوشه ای دیگر از صحنه یک صندوق قدیمی قرار دارد.
    یک صندلی از سقف آویزان شده است.
    یک تلسکوپ و سرهای بریده شده ای گوشه های دیگری از صحنه دیده
    می شوند .

1.    اوچوب شهریار با رادیوی کوچکی در دست این طرف و آن طرف می رود، گویی امواج را شکار می کند تا صدای رادیو بهتر شود؛ رقصی با موجها.
اوچوب شهریار: آهای ابرهای آسمان گذری نخواهید کرد؟ چه دلتنگم از نبودتان. پیغامی نیست به شوق رساندن آن بال پروازتان به جنبش آید
                     و دیدگان من به خیرگی کشاند و وجد و سرور و شادمانی بر من بباراند؟ به کدام سرزمین دور سفر کرده اید؟ اینجا در این گوشه
                     از زمین چشم انتظاری است که دیده منتظر بر راهتان دوخته. نخواهید آمد؟ سیاه، سپید، یا، یا به هر رنگی که دوست دارید خود
                     را بیارایید و پروازکنان از سرزمین من بگذرید. آیا جاودانه عمریست مرا تا همیشگی باشد انتظارم؟ خدایان چنین مقدر کرده اند:
                     بی حضور ابرهای گذرا پیغامی نتراود از لبها، سوار برامواج...
                                                                            شهربانو وارد می شود.
شهربانو: می رقصید؟!
اوچوب شهریار: با امواج!؟
شهربانو: به نظر چنین آمد. بیچاره پدرم!
اوچوب شهریار: حرفی زدید؟ از پدرتان انگار...
شهربانو: او را فرستاده اید دهان اژدها و خود می رقصید؟
اوچوب شهریار: چه شوخ طبعید شهربانوی ما. دهان اژدها کجا و معبد خدایان کجا!
شهربانو: وقتی خشم می گیرند کم از اژدها نیستند. باید ترسید از خشم بی انتهایشان. شما نیز در خشم همچون آنهائید سرورم.
اوچوب شهریار: درست است جان دلم، اما بر پدرتان نگران مباشید. کار سختی به فرئون محول نشده، قرارست پرسشی کند و جوابی بگیرد و
                    بازآید.
شهربانو: با این همه آنجا رفتن نگرانی دارد.
اوچوب شهریار: اگر فرئون پدرتان نبود حسودی می کردم به این همه توجه، انگار عشقی...
شهربانو: آه سرورم، من اگر نگران اویم به دلیل سرنوشت خودمان هست، فقط که او نیست. شما، من و حتی سرنوشت شهرمان...
اوچوب شهریار: آری. راز جاودانگی. آنچه آرزوی ماهاست. من، شما و حتی پدرتان. از آن طرف این هم نیک پیداست شما نیز همچون من عاشق
                     مردمان شهرمان هستید. درد آنها درد شما نیز هست. مرگ های امروز جاودانگی را دور از دسترس نموده...
شهربانو: بیشترین نگرانی من به خاطر سرنوشت آنهاست. مردمان بی گناه. لعنت به کرونا...
اوچوب شهریار: آه فرئون با هیچ وسیله ای نمی توان رد تو را گرفت!؟ (با رادیو دوری می زند).
شهربانو: سرگردانید...
اوچوب شهریار: سرگردانی انسان آن زمانیست که بیداری سراغ او بیاید.این سرگردانی حاصلیست از فهمیدن آنچه دیگران را توان فهم آن نیست.
                     شهربانوی زیبای شهر، شما نگران سرنوشتید و من خواهان آنم بدانم در این سرزمین چه می گذرد. برای یافتن باید جست، برای
                     فهم باید چشم باز کرد. دیدار امور در روشنائی ابتدا نیاز به جستن نور دارد.
شهربانو: کاش زودتر باز آید، پدر.
اوچوب شهریار: کاش.                  1
2.    اوچوب شهریار در حال آشپزی کردن است.
 او یک چاقوی قصابی بزرگی در دست دارد و مشغول بریدن گوشت است.
                                                                             فرئون وارد می شود.
فرئون: آشپز شده اید سرورم؟                                                                                                                                                     
اوچوب شهریار: فرئون. آمدید. پادشاه هم اگر باشی اندرون خانه شاهنشاه حکم فرما ملکه است نه تو، به یاد داشته باش پیرمرد بی همسر. مگر
                    چنین نیست شهربانو؟
شهربانو: بهتر است من بروم تا شما دو سیاستمدار بجای چنین سخنانی از خانه و خانواده راحتتر از سیاست سخن بگویید (خارج می شود).
اوچوب شهریار: هر زمان شما پیدایتان شود دخترتان می داند قرارست از سیاست سخن گفته شود، مثل همیشه گریختند.
فرئون: زنها همه اینگونه اند. گریزان از سیاست...
اوچوب شهریار: گریزان از سیاست! ایشان مثل هر زن دیگر نیستند. شهربانوی هوشیار و زیرک این شهرند. گمان داریم گریز او بیشتر از این بابت
                      باشد که ما پیش شما با او شوخی نکنیم. بگذریم. خدایان معبد چه گفتند؟
فرئون: بی مقدمه. پاسخ و فرمان آشکار خداوند ما بوسبوس آن بود که چیزی پلید، پلید تر از خود پلیدی، در سرزمین ما زاده و پرورده شده و
          زمین ما را آلوده است.
اوچوب شهریار: در سرزمین ما؟
فرئون: چنین گفتند.
اوچوب شهریار: کدامین پلیدی؟
فرئون: باید خود بیابیم.
اوچوب شهریار: و چون یافتیم؟
فرئون: باید آن را برانیم تا ما را تباه نکند.
اوچوب شهریار: چگونه ؟
فرئون: باید داد برقرار شود. همزمان قاتل شهریار پیشین باید پیدا شده، کشته شود. دست کم از شهر رانده شود تا مردم شهر از کرونا رهایی یابند.
اوچوب شهریار: این با ما.
                                                                             اوچوب شهریار بطرف پنجره رفته، آنرا باز می کند و با بلندگوی دستی بطرف
                                                                             بیرون فریاد می زند.
اوچوب شهریار: آهای مردمان، در شهر ما عملی پلید صورت گرفته است. اگر فاعل آن فعل پیدا شود و از شهر بیرون برود کرونا نیز از شهر ما
                     رخت خواهد بست.  بی کرونا آرزوی دست یافتن به جاودانگی، آرزوی تمامی مردمان این شهر زیبا، راحت تر برآورده خواهد
                     شد. ما، اوچوب شهریار، شهریار تمامی مردمان این شهر با شما می گوییم آن عمل پلید از هر که سر زده خود را معرفی کند. قول
                     می دهیم جز به راندن او از شهر خشم دیگری بر او نگیریم.
                                                                             سکوت.
فرئون: بی فایده است شهریار.  کسی حرفی نخواهد زد.
اوچوب شهریار: چه باید کرد؟
                                                                             اوچوب شهریار بطرف گوشت آویزان رفته و آن را شقه می کند.
فرئون: خدایان گفتند اوچوب رازگشاست. آگاه است و می بیند! معما درست همینجاست. اوچوب می بیند و می فهمد و با این فهمیدن و دیدن
          بر معما پیروز خواهد شد. همانگونه که همچون اودیپ شهریار معمای اژدهای ایستاده بر دروازه را گشود اینک نیز باید بتواند بر شری که
          تکیه بر دیوار شهر داده پیروز شود. مرگ کرونا در دستهای توانای شماست سرورم.
اوچوب شهریار: خدایان چنین گفتند؟
فرئون: گوشهای من جز این نشنید. گفتند با بیژپاس هم گفتگویی داشته باشید.
اوچوب شهریار: این را مردمانمان باید بدانند. پیش از آن اما با بیژپاس گفتگویی خواهم داشت.              2
3.    کارتهای بزرگ بازی صحنه را پر کرده اند .
شهربانو: باز که آمده اید تالار پیشگویی سرورم.
اوچوب شهریار: قرار است بیژپاس بیاید.
شهربانو: پس دیگر جای من اینجا نیست...
اوچوب شهریار: می گریزید غزال گریز پای من؟
شهربانو: از آن پیشگوی کور خوشم...
اوچوب شهریار: خوشتان نمی آید.
شهربانو: می دانید و می پرسید؟!
اوچوب شهریار: از روزی که بودن شما کنار پدرتان فرئون را زشتی خواند از او گریزانید.
شهربانو: خوش ندارم چشمم به چهره ی کریه او بیفتد.                     
اوچوب شهریار: می فهمم. گاه سخنی به دل ننشیند. چنین که شد رخساره ها نیز زشت دیده خواهند شد.
شهربانو: کینه ای از او ندارم. فقط...
اوچوب شهریار: فقط، گریزانید. یا با آمدن فرئون، پدرتان، از کنار ما گریزانید، یا آن دمی که بیژپاس پیدایش می شود. این وسط ماییم بی شما در
                     حضور آنها...
شهربانو: انگار رسید. بروم.
                                                                             شهربانو خارج می شود.
                                                                             بیژپاس وارد می شود.
بیژپاس: آنکه رفت شهربانو بود؟
اوچوب شهریار: گاهی شک می کنیم کور باشید.
بیژپاس: گریختند...
اوچوب شهریار: شهربانو را رها کنید. گفتند چرا بدینجا فراخوانده شده اید؟
بیژپاس: حدس می زنم.
اوچوب شهریار: گمانم چون همیشه حدستان بجا باشد. پس بیژپاس اینک از چگونگی راز با ما سخن بگویید.
بیژپاس: نمی توانم.
اوچوب شهریار: باید بتوانید پیشگوی بزرگ خدایان.
بیژپاس: هیچ از من مپرسید!
اوچوب شهریار: چرا؟                
بیژپاس: بازم دارید از گفتن این سخن! دوست ندارم.
اوچوب شهریار: تا به امروز با من اینگونه سخن نگفته بودید!
بیژپاس: نفهمیدن راز بهتر است. دست کم من نگویم.
اوچوب شهریار: از چه اینگونه ملول گشته اید؟
بیژپاس: ...
اوچوب شهریار: ترسی دارید؟
بیژپاس: هرگز.
اوچوب شهریار: من شهریار این دیارم.
بیژپاس: آنچه بازم می دارد از سخن جایگاه خود شهریارست. بگذارید خاموش بمانم و...
اوچوب شهریار: چاره ای جز برآورده کرده خواسته ما ندارید.
بیژپاس: فهم این راز جز سرافکندگی حاصلی با شما ندارد.                       3
اوچوب شهریار: سرافکندگی ما؟ چه ها مانده تا با شهریار نگویید؟ نه دیگر بهتر آنست ساکت بمانید. ما اما دوست تر داریم بی محابا اندیشه مان را
                      برملا سازیم. با شما. می گوییم شما، آری شما از آغاز تا فرجام در توطئه دست داشته اید، جز در انجام آن. اگر چشمهای
                      نابینایتان بینا بودند حتممان این بود؛ دستهایتان نیز به توطئه سهیم بوده اند.
بیژپاس: شما همیشه زود خشمگین گشته اید و...
اوچوب شهریار: این فریاد از خشم نیست بیژپاس، اندیشه ام چنین است.
بیژپاس: حال که اندیشه شما چنین است به خلوت رویم تا سخن بازگویم.
اوچوب شهریار: حرفی اگر دارید بگویید. همینجا...
بیژپاس: این اشتباه مهلک شما باعث خواهد شد...
اوچوب شهریار: یاوه نبافید. بگویید.
بیژپاس: اوچوب شهریار، روزی شما با فهم و درایت خود جواب چیستان ابوالهول دروازه شهر را فهمیدید و در برابر همگان جواب گفتید. نباید
            چنین بی محابا با مردمان از راز آن هیولا می گفتید! انجام کار نباید به آن صورت به سرانجام آورده شود؛ این خواست خدایان بود. شما
            اما چنان کردید. اینک برای نجات مردمان و فهمیدن درمان درد آنها دوباره خلوت را تاب نمی آورید و آشکارا همه چیز را...
اوچوب شهریار: آشکارا. آری آشکارا. شما اما این موهبت داده شده خدایان را، بزرگی ما را، به نکوهش گرفته اید؟
بیژپاس: آخر شوربختی عظیم و هلاکت شما در آن است.
اوچوب شهریار: در گشودن راز؟
بیژپاس: شوربختی شما در گشودن راز نیست. اگر بود پادشاه نبودید. شوربختی شما در گشودن راز در برابر چشم مردمان است. زئوس، خدای
           خدایان با این موافق است؟ هرگز چنین نبوده و نخواهد بود.
اوچوب شهریار: راز ابوالهول در جمع مردمان پرسیده شد من نیز همانجا راز گشودم. برابر چشم مردمان. این برای من بزرگی آورد. اینجا اما ما دو
                     تن تنهائیم.
بیژپاس: این سخن گمان شماست. من به پشت هر کارت بازی سایه ای می بینم.
اوچوب شهریار: دیدگان من همچون چشمان شما به دردی نمی خورند دیگر؟
بیژپاس: ...                     
اوچوب شهریار: شرمناکم از یادآوری بی نور بودن دیدگانتان. اگر شنیدن اینگونه سخن برآشفته تان ساخته بهتر آن است آشکارا سخن بر زبانتان
                     آید.
بیژپاس: من از خشم زئوس بر شما و خویشتن و مردمان ترسانم.
اوچوب شهریار: اگر خدایان بر گفته ی آشکارتان خشم گیرند، ما به جان خریدار آن خواهیم بود. بی شک خدایان سخنانم را شنیدند. حال بگوی.
بیژپاس: (با کارتها بازی می کند) تکفیر و نفرینی که بر زبانتان خواهد رفت، روزهای آینده، خود بر شما فرود خواهدآمد. از امروز با من یا هیچ
            آدمیزاد دیگری در اینجا سخن مگویید شاید نفرین در دلتان بماند و بر زبانتان جاری نشود. آن گجسته که این سرزمین را آلوده است،
            نزدیک به شماست...    
اوچوب شهریار: ...
بیژپاس: آشکارتر از این نتوانم. رازی هست. شما آنرا خواهید فهمید (می خواهد برود).
اوچوب شهریار: کجا؟ آشکارم کن...
بیژپاس: آشکارتان خواهد شد. از من پندی بشنوید شهریار. اگر راز را آشکار کنید، در میان مردمان، برای مردمان، زئوس بدترین فرجامها را برایتان
           پدید خواهد آورد. شما نیز چون پادشاه پیشین، اودیپ شاه، سرنوشتی خواهید داشت سخت، اگر راه او را بروید. شباهتها را می بینم من.
           پس تنها بدانید بهتر است. با مردمان نگویید. راز را بجویید و چون سر نخ بدست آوردید پلیدی از خود دور کنید.
اوچوب شهریار: توطئه ای در کارست. شما توان آن ندارید چنین گستاخانه سخن گویید. فرئون گفت خدایان گفته اند با شما سخن گوییم. حال
                     با شما سخن گفتیم. دیگر شکی ندارم توطئه ای چیده است. فرئون برای تصاحب تخت پادشاهی توطئه کرده بی شک. او از
                     کرونای شایع شده در شهر علیه ما سود جسته. شکی نیست شما نیز همدست اویید.               4
بیژپاس: روزی رازی از خدایان فهمیدم. با معشوقه ام گفتم. خواب سراغم آمد. خوابیدم. بیدار شدم اما کور بودم. تا از راز با کسی سخن نگفته    
            بودم بینا بودم. بر گفته هایم باور بیاورید. باقی را خود دانید. با آنکه به فرئون نیز هم اندازه شهربانو کنایه ها گفته ام تا بازشان دارم از
            کرده های نابجا، شما ترجیح دادید سخنانم را ناشنیده انگارید. اینک نیز توطئه خواندید حرفهایم را. باشد. گمان شما چنین باشد. یکی
            دست مرا بگیرد و راه زندان را نشانم دهد. پیش از صدور دستورتان راهی آنجا خواهم شد.
                                                                             بیژپاس خارج می شود.
اوچوب شهریار: مردک کور (کارتهای بازی را پاره می کند). من اما با مردمان سخن خواهم گفت. نفرین بر زبانم رانده خواهد شد پیشگو.
4.    صندلی آویزان آرام آرام پایین آمده و اوچوب شهریار روی آن می نشیند.
اوچوب شهریار: من از شما چیزی خواستم، حرفی نزدید. اگر نمی خواهید سخن به زبان آورید، و، آشکار شود که شخصی از ترس، خویشتن یا
                     دیگری را در پس پرده نگاه داشته است، من اوچوب شهریار فاش بگویم خون او تباه است. در سرتاسر سرزمینی که من
                     فرمانروای آنم او را، هرکه باشد، بشنوید این سخنم، هر که باشد، از پناه بردن به دیگری فایدتی نیست. من از همین دم حق
                     نیایش و قربانی یا مراسم تطهیر را از او دریغ می دارم. او اگر همدست و همداستانی دارد، بر او نیز حکممان چنین باد! من این
                     نفرین را حتی بر خود نیز نبخشایم. اگر دانسته خانه من یا خانه دل من آن مرد یا زن تبهکار را به خود خواند بر من باد تمامی
                     آنچه بر دیگران روا داشته ام. این میان فقط من نیستم، بر شماست تا هشیار باشید. هشیار باشید تا وظیفه ای که در قبال خویشتن
                     و خدایان و سرزمین بلازده دردمندمان داریم نیک به فرجام رسانیم و درد را به درمان مبدل نمائیم. آنچه بر من است اینست باید
                     قاتل شهریار پیشین شهر را بیابم، و من تا او را نیابم آسایش از من دور خواهد بود. آنچه بر شماست پی گرفتن این خواسته است
                     تا امر بر جای خود بنشیند. حتم دارم با یافتن قاتل شهریای پیشین، اودیپ شهریار، کرونا از ما دور خواهد شد.
5.    شهربانو وسایل صندوق قدیمی را مرتب می کند.
شهربانو: باز آن یاوه گو چه گفته چنین پریشانید؟ او گفت درمان کرونا در یافتن قاتل شهریار پیشین است؟
اوچوب شهریار: نه. هرگز.
شهربانو: از من چیزی نگفت؟
اوچوب شهریار: پریشانم نمود. دیگر چیزی نشنیدم.
شهربانو: پیشگویان دروغگویانند. جدی مگیرید...
اوچوب شهریار: بیژپاس هر چه پیشگویی کرده به انجام رسیده. زمانی اندک از گفته اش گذشت و نفرین بر زبان من جاری شد. دیروز.
شهربانو: هیچکس را بر اسرار آسمانی وقوف همیشگی نیست.
اوچوب شهریار: اگر خدایان چنین بخواهند...
شهربانو: واقعا چنین هست؟
اوچوب شهریار: کرونا بی خواسته آنها همه گیر شده؟
شهربانو: حتی اگر چنین باشد نمی توان...
اوچوب شهریار: او با من از اودیپ شهریار گفت...
شهربانو : اما گفتید او از شما نخواسته قاتل اودیپ را بیابید.
اوچوب شهریار: آری گفتم. او از شباهت زندگی اودیپ با زندگی های دیگران گفت. او گفت: آن گجسته که این سرزمین را آلوده است، نزدیک
                      به شماست. چیزی شد شهربانوی من؟ رنگتان...
شهربانو: هیچ. چیزی نیست. او چه گفت؟
اوچوب شهریار: گفت سرنوشت بعضی ها، شاید خود ما، با سرنوشت اودیپ شباهتی دارد. گفت شباهت را می بیند.
شهربانو: وای، چه ترسی افتاد در جانم...
اوچوب شهریار: از گفته بیژپاس؟
شهربانو: هان؟ آری، آری. بیژپاس با شما از داستان زندگی اودیپ شهریار سخن گفته. این جای بسی حیرت دارد...
اوچوب شهریار: بر اودیپ چه گذشت؟                5
شهربانو: هزار بار شنیده اید...
اوچوب شهریار: بگویید...
شهربانو: باشد سرورم. فریاد نزنید. خواهم گفت. هاتفی به پدر اودیپ شاه گفت به دست فرزند خود، فرزند او و یوکاسته شهربانو، کشته خواهد
             شد. آنجا که سه راه از سه جانب به هم می رسند شاه پدر به دست اودیپ کشته شد، پیش از آن در زمان تولد، اودیپ سه روزه را به امر
             شاه پدر به کوهستان بی آدمیزاد افکنده بودند تا بمیرد. شاه پدر نوزاد را از خانه دور کرد. با میخ پاهای او را به هم کوبید و رها کرد.
             اودیپ اما نمرد و زنده ماند. روزی پیشگویی به اودیپ گفت پدر خواهد کشت و با مادر همبستر خواهد شد. اودیپ از خانه فرار کرد.
             گمان داشت با مادر و پدر اصلی خود به یکجا زندگی می کند. نخواست گرفتار این سرنوشت شوم شود. بی آنکه بداند به شهر شاه پدر
             بازگشت. در راه بی آنکه بداند شاه پدر بکشت. اودیپ شوم بخت با مادر خود ازدواج کرد. چون از سرنوشت تلخ خود آگاه شد
             چشمان خویش کور نمود. فرزندانش همانگونه که در نفرینش گفته بود او را از شهر تبعید کردند.
اوچوب شهریار: وای بر چنین طالعی شوم...
شهربانو: چرا دل مشغول داشته اید سرورم؟ من همسن شما هستم. چگونه می توانم مادرتان باشم؟
اوچوب شهریار: بیژپاس چرا با من از اودیپ گفت؟
شهربانو: سخنی بیهوده بوده...
اوچوب شهریار: هرگز از او بیهوده ای نشنیده ام.
شهربانو: با این همه زندانیش کردید!
اوچوب شهریار: خشمناک بودم. اگر فرئون توطئه ای نموده باشد؟
شهربانو: پدر من؟!!!
اوچوب شهریار: آدمیزاده ست دیگر...
شهربانو: چنین می اندیشید؟
اوچوب شهریار: آری...
شهربانو : ...
اوچوب شهریار: گفته ام آزارتان داد؟
شهربانو: شاید من هم همدست اویم...
اوچوب شهریار: وای بر شما. این چه اندیشه ایست بانو؟
شهربانو: کاش با خنجری تنم دریده بودید...
اوچوب شهریار: چنین بی مهر سخن مگویید.
شهربانو: دل شکسته چگونه مهربان باشد؟
اوچوب شهریار: قصدم شکاندن دل شما نبود...
شهربانو: شکست اما. جان من غم داشت همچون جان شما. آمدم تسکین باشم، هم برای شما، هم برای خویشتن. خود دردم اکنون.
اوچوب شهریار: وای بر این لحظه های بی گذر...
شهربانو: زخمه ها بر جان دردمندم زدید. از چه؟
اوچوب شهریار: اینجا، جایگاه من، افق آرزوهای آدمیان بسیاریست...
شهربانو: اما نه پدرم فرئون...
اوچوب شهریار: به من حق بدهید بدبین باشم...
شهربانو: شما حق دارید به همه شک داشته باشید. باور کنید شکتان بر فرئون بیجاست. نه این که پدر من است. او دوست و دوستدار شماست.
            مگر تا به امروز جز این از او دیده اید؟
اوچوب شهریار: چه سخت است آنچه اینک در تجربه آنیم...
شهربانو: اگر روزی فرئون بر ضد شما کاری صورت دهد، هرگز چنین نخواهد شد، اگر چنین شد من در برابر دیدگان شما با این خنجر قلبم را  6
            خواهم شکافت.
اوچوب شهریار: شما چرا؟ او اگر خائن باشد خود بایستی تاوان آن پس دهد.
شهربانو: هنوز به فکرید و سخنان من نتوانسته شما را آرام کند. من تا ابد تضمین خواهم داد پدرم به شما خیانتی نکرده و نخواهد کرد.
اوچوب شهریار: تا ابد؟! ابد یعنی جاودانگی. مرگ را در برابر خویش دیده ام انگار. این همه سخت. این همه سهمگین.               
شهربانو: راه برون رفتی از این آشفتگی روح کدامست؟
اوچوب شهریار: من معماها حل کرده ام تا بدینجا رسیده ام. راهی خواهیم یافت.
شهربانو: باید نیز چنین شود. شما، یعنی ما همه با هم، در سایه شما لایق یک زندگی خوبیم. بی آشفتگی ها. همیشگی و جاودانه.
اوچوب شهریار: آه چه زیبا گفتید. آری جاودانه. همین است. چاره کار این خواهد بود. اگر مرگ ابدیت را به سخره گرفته این همه سال،  
                     جاودانگی مرگ را به چالشی خواهد کشاند سخت شرم آور.
شهربانو: چه سخت شد فهمیدن کلامتان. چنین ژرف به کدامین دریای معانی غرقه اید اینک سرورم؟
اوچوب شهریار: جاودانگی.
شهربانو: زیباست و دلفریب. اما نمی توان به آن دست یافت...
اوچوب شهریار: باید دست یافت.
شهربانو: چگونه ؟ اگر بشر راهی داشت تا به جاودانگی رسد حتما تا به امروز به آن دست یافته بود.
اوچوب شهریار: این همان آزمون خواهد بود.
شهربانو: کدام آزمون.
اوچوب شهریار: پل صراط فرئون. او اگر خواهان بازگشت اعتماد پیشین منست، باید راز جاودانگی انسان را بیابد، و...
شهربانو: و چه؟ چه سنگین است سکوتتان...
اوچوب شهریار: و، و جاودانه وفادار بماند.
شهربانو: اگر جاودانه شویم و کرونا نیز تا ابد با ما باقی بماند؟
اوچوب شهریار: برای آن هم در عمر جاودانه مان درمانی خواهیم یافت.
6.    شهربانو با فرئون صحبت می کند.
شهربانو: باید تمامی دانشمندان را گرد آوری. آنها باید اکسیر جاودانگی را بیابند.
فرئون : چه می گویی؟
شهربانو: تو بهترین شنونده ای...
فرئون: اگر نتوانند چنین کنند؟ نخواهند؟ اصلا برای چه آخر؟ چون اوچوب شهریار خواسته؟
شهربانو: تو، من، سالیان سال بودن با هم، در کنار هم، دست در دست هم، چشم در چشم، بی آنکه ترسی از مرگ باشد، بی آنکه سخنی از جدایی
            باشد، تو، من، تا ابد، بی آنکه پیر شویم، بی آنکه پیری جانمان را خسته کند، همیشه جوان، سرخوش، کافیست تو بخواهی. دانشمندان
            برای تو اکسیر را خواهند یافت. کافیست تو بخواهی. جاودانگی اگر خواسته شهریار هم باشد ما دو تن از آن بهره خواهیم برد.
فرئون: چه زیباست این رویا.
شهربانو: تو هزاران رویا را به بازیهای خلوتمان برآوره کرده ای. این هم یکی چون آنها. با این فرق، جاودانه و نامیرا.
فرئون: و ما قدرتمندان آن زندگی جاودانه خواهیم بود. آه این نهایت خوشی هاست. اوچوب شهریار چه؟ از میان بردن شهریار جاودانه سخت تر
          است از حذف شهریار میرا. با این چه خواهیم کرد؟
شهربانو: از خدایان نامیرایمان کمک خواهیم گرفت. میرا نمودن جاودانان دست آنهاست.
فرئون: پیش از خدایان معبد از خادمان آنها کمک خواهم خواست.
شهربانو: آری کاهنان همیشه با تو میانه خوبی داشته اند. به آن دم از آنها کمک خواهی گرفت. حتی پیش از آنکه او هم به همراه ما راز جاودانگی
            بداند و آن را بدست آورد.
فرئون: فرمان مرگ کاهنان از شهریار خواهم گرفت. مرگ برای همه تلخ است. کاهن غیر کاهن ندارد. علی الخصوص اگر ظالمانه باشد و از       7
           سوی شهریاری ظالم.
شهربانو: چه ها در سر داری؟
فرئون: به وقتش خواهم گفت.
7.    فرئون با لپ تاپ مشغول است.
اوچوب شهریار او را زیر نظر دارد.
فرئون: هیچ سوراخی نمانده نجوییم. دانشمندان هیچ، هر آنکه می توانست کاغذ پاره ای دست بگیرد و بخواند به فرمان فراخوانده شد به مزدوری.
           آمدن تا بفروشند، دانش خود را، هوش خود را، داشته های خود را، یافته های خود را. هر آنکه پذیرفت شد سرباز علم ما و هر آنکه
           نپذیرفت راهی زندان گردید.
اوچوب شهریار: دیر شده است فرئون، دیر شده.                 
فرئون: از تمامی دنیا دانشمندان را گرد آورده ایم...
اوچوب شهریار: من دانش به چنگ آوردن اکسیر جاودانگی را خواهانم نه گرد آمدن دانشمندان جهان را...
فرئون: بیشتر راه را پیموده ایم شهریار.
اوچوب شهریار: من پیمودن تمامی راه را خواهانم فرئون.
فرئون: چیزی نمانده.                
اوچوب شهریار: پس کجاست این اکسیر؟
فرئون: اگر خشمتان فرو نشیند و اجازه دهید بازبگویم. خزانه خالیست. دیگر آهی در بساط نیست. برای پیمودن باقی راه خزانه باید از نو پر شود.
اوچوب شهریار: دانشمندان گرد آوری شده چه غلطی می کنند پس؟ بگویید راهی هم برای این بیابند...
فرئون: آنها اکسیر جاودانگی می جویند شهریار. خزانه نقره می خواهد و یاقوت و جواهر. باید انباشته گردد.                  
اوچوب شهریار: چگونه ؟
فرئون: من نمی دانم. اوچوب شهریار شمائید. حلال معماها. باید خود راهی پیدا کنید. پیشنهاد من اما کاهنان هست. شاید کمکی بکنند.
اوچوب شهریار: کاهنان هرگز سکه ای اندوخته نداشته اند تا در پر کردن خزانه کمکمان کنند.
                                                                    فرئون خارج می شود.
                                                                    شهربانو وارد می شود.
شهربانو: صدایتان تا انتهای باغ می آمد سرورم.
اوچوب شهریار: هر روز عمرمان ورقی تازه می خورد، جاودانگی اما ناپیداست. کرونا هم از طرفی هر روز بیشتر از پیش کشته ها دارد برای
                     مردمان ما. فرئون گفت یافتن اکسیر خزانه ای مملو از مروارید و الماس می خواهد. خالیست. ما جاودانگی را برای یافتن طلا و
                     زمرد خواستاریم؟ یک عمر طولانی و جستن فلز؟
شهربانو: هر آن کس که دانشی داشت فراخوانده شد. آنها که آمدند آزاد ماندند به جستجوی دانشند و آنان که نیامدند به زندانند...
اوچوب شهریار: گفتی هر آن کس که دانشی داشت!؟ آری. چاره راه همین است. آنکه دانش ندارد و جواهر دارد نیامده و باید بیاید.
شهربانو: شما همیشه راهی پیدا کرده اید در چنین مواقع حساس. پس اینک نوبت بازاریان است سرورم؟
اوچوب شهریار: جاودانگی ارمغان ما به همه خواهد بود. آری، تمامی آنها را خواهیم آورد. صاحبان سکه و دارایی.
8.    شهربانو با تلسکوپ دوردستها را نگاه می کند.
اوچوب شهریار: چه می بینید؟
شهربانو: در بازار کسی نیست. تمامی حجره ها بسته شده اند.
اوچوب شهریار: بازاریان کجایند؟
شهربانو: تعدادی به خدمت ما درآمده اند و اینک به جایی دیگر مشغول کارهای سپرده شده اند، تعدادی نیز راهی زندان شده اند. تعدادی هم از
            کرونا مرده اند.
اوچوب شهریار: کاش تمامی مردم ما بدانند اکسیر جاودانگی همه را سعادتمند خواهد کرد.                                                                 8
شهربانو: کاش.
اوچوب شهریار: با این همه تدبیرمان کارساز بود. خزانه پر شده است. فرئون باید کار را با دانشمندانش تمام کند. هر چند خیلی ها مرده اند و ما
                     بیش از آنکه شهریار زندگان باشیم شهریار مردگانیم. مردگان بازاری. مردگان دانشمند.
شهربانو: شما اگر بایست شهریار ما باشید، شهریار زندگان باشید نه مردگان.
اوچوب شهریار: انگار بذر مرگ بر سر شهر پاشیده اند. این دیگر معما نیست تا دانستن رازش فقط با ما باشد.
شهربانو: اگر با من باشد گره این کار به دست کاهنان است...
اوچوب شهریار: ...
شهربانو: از چه تعجب کردید؟
اوچوب شهریار: کاهنان را به رونق بازار چه کاریست آخر؟
شهربانو: کاهنان اگر بگویند ریختن خون آنکه حجره نگشاید گناهی ندارد، ریختن خون دانشمندان بی عمل گناهی ندارد، هم بازار رونق خواهد
            گرفت و هم دانشمندان به اندک زمانی اکسیر جاودانگی خواهند یافت.
اوچوب شهریار: این آسانترین راه شهریاریست. دستور قتل به فرمان کاهنان معبد.                                                                             
شهربانو: و کوتاهترین راه رسیدن به جاودانگی.
اوچوب شهریار: ما خواهان اکسیر جاودانگی هستیم...
شهربانو: پس برایش هر آنچه لازم است انجام دهید.
اوچوب شهریار: اگر کاهنان...
شهربانو: اگر کاهنی نخواست حکم صادر کند به حکم صادر کنندگان حکم قتل بازاریان و دانشمندان خود او گردن زده خواهد شد. گردن گردن
            است.
اوچوب شهریار: این کرونای مرگ بخش به کجاها کشانید ما را.
شهربانو: از قدیم گفته اند راه رسیدن به جاودانگی سخت ترین راه هاست.
اوچوب شهریار: شاید پیش از همه این اتفاقات سراغ بیژپاس روم.
9.    زندانبان وارد می شود. آینه ای از پشت او آویزان شده است.
اوچوب شهریار: گفتند آخرین نفر در کنار بیژپاس قبل از آنکه به قتل رسد شما بوده اید؟
زندانبان: آری شهریار خجسته روزگار.
اوچوب شهریار: این چیست؟
زندانبان: غربال است شهریار.
اوچوب شهریار: برای چیست؟
زندانبان: هدیه ایست از پیشگو برای شما سرورم. پیش از مرگ نابهنگامش. هر چند خود فهمیده بود.
اوچوب شهریار: با این می خواست دل ما را نرم کنند؟
زندانبان: بیژپاس پیش از مرگ گفت با شهریار بگویم توطئه ای در کار است. گفت حتم دارم ملاقاتی با شما خواهم داشت.
اوچوب شهریار: پیغامش چه بود؟
زندانبان: گفت به شهریار بگو آبهای خانه اش را غربال کند...                                                                                                        
اوچوب شهریار: گفت آب در غربال کنم؟!
زندانبان: گفت شاید آبهای آلوده پر از مار باشند.
اوچوب شهریار: دیگر چه گفت؟
زندانبان: گفت شهریار را همین کفایت خواهد بود. جز آن این نیز گفت بگویم با فرئون و شهربانو در خلوت بگویید راز جاودانگی یافته شد. راز
            مرگ نیز. دو جام با من فرستاده است. در جامی راز جاودانگیست در جامی دیگر راز مرگ. پیش از شهریار یکی باید از آن جامها بنوشد.
            اگر در دم نمرد آن جام حاوی شراب جاودانگیست.                                                                                                    9
اوچوب شهریار: برو .
زندانبان: گفت بگویم هر آنکه بر تخت شهریاری تکیه زند بایست حرمت بیژپاس نگاه دارد، اوچوب شهریار چنین نکرد. او آخرین شهریارست
            با پیشگویان چنین می کند. پس از او رسم شهریاری از میان برچیده خواهد شد، چنان که با مرگ من رسم پیشگویی چیده شود.
اوچوب شهریار: گفتم برو.
                                                                    اوچوب شهریار با دو جام در دست در میان سرهای بریده شده سرگردان به دور خود
                                                                    می چرخد.
10.       اوچوب شهریار، شهربانو و فرئون در تالار خلوت.
اوچوب شهریار: دوست داشتیم با بیژپاس ملاقاتی بینمان روی دهد. پیش از آن به قتل رسید. پیشگوی خوبی بود.
فرئون: گستاخ بود.
شهربانو: بدتر از گستاخ.
اوچوب شهریار: هر چه بود مرد. پیش از آنکه از جام جاودانگی بنوشد.
شهربانو: چه سخت است تحمل پیشگویی گستاخ و جاودانه. خوب شد پیش از پیدا شدن راز جاودانگی مرد.
اوچوب شهریار: راز جاودانگی را یافته بود کاشفی با پیشگویی بیژپاس. این جام جاودانگیست.
فرئون: جام جاودانگی؟                                                                                                                                                  
اوچوب شهریار: دیروقت بود. آورنده خبر کشف شراب جاودانگی را بی تلف کردن لحظه ای کشتیم. تعجب نکنید. این راز را اینک فقط ما سه تن
                     می دانیم.
شهربانو: آفرین بر دوراندیشی تان شهریار نیک اندیش ما. پس انتظارمان به پایان آمد. خرسندیمان جاودانه بادا.                     
فرئون: اینجا دو جام وجود دارد.
اوچوب شهریار: میرایی و نامیرایی. مرگ و جاودانگی. آنکه جاودانگی دوست دارد از مرگ گریزان است. آیا کسی هست دل و جان و روحش از
                     جاودانگی به تنگ آید و بخواهد مرگ را پذیرا باشد؟ شاید. اینک اینجا دو جام داریم. مرگ. جاودانگی.
شهربانو: کدام مرگ است و کدام جاودانگی؟
اوچوب شهریار: هیجان داشتیم. بی حد. آورنده خبر گفت راز جاودانگی را یافته اند. نگفت دو جام آورده است. هیجان داشتیم و او را به ضربتی
                     تلف کردیم. به گاه مرگ گفت یکی از دو جام، جام مرگ است.
فرئون: نگفت کدامیک؟
اوچوب شهریار: خدایان بازی مان داده اند فرئون. گمان من این است.
شهربانو: باید از آنها بپرسیم کدام جام جاودانگی است و کدام جام مرگ؟
اوچوب شهریار: دو جام اینجاست. ما سه نفریم. من شهریارم. شما دو تن از جام ها خواهید نوشید. آن که قسمتش مرگ است شانس جاودانگی
                     نخواهد داشت.
فرئون: خواسته شما چنین است؟
شهربانو: حتی اگر نوشنده جام مرگ من باشم؟
اوچوب شهریار: شما پیشنهاد بهتری دارید؟
فرئون: گفتید آورنده پیام را کشتید؟ ما را هم آورده اید تالار خلوت تا کسی به غیر از ما سه تن نتواند از گفتگوهای اینجا آگاه شود. درست است؟
اوچوب شهریار: آری. هر آنچه اینجا روی دهد فقط ما سه تن از آن آگاه خواهیم بود.
شهربانو: و شما از ما خواستارید یکی قدم پیش گذارد و از جام بنوشد تا شراب جاودانگی را بیابیم؟
اوچوب شهریار: ما خواستار جاودانگی هستیم. به هر طریقه شده باید بدستش آوریم. فاصله ای با آن نداریم. حال کدام یک از شما دو تن از جام
                       خواهید نوشید؟
فرئون: ما سه تن هستیم و یک تن از ما خواهد مرد، البته اگر از جام مرگ بنوشد. اینجا هم تالار خلوت هست و کسی از هر آنچه بدینجای روی
          دهد خبری نخواهد داشت. من و شهربانو پدر و دختریم، گمان ندارید اشتباه کرده اید اوچوب شهریار؟                                      10
اوچوب شهریار: نظر شما نیز همین است بانوی دل ما؟
شهربانو: جاودانگی عالیست. در کنار هر آنکه دل او را بخواهد و جان با او در آرامش باشد.
اوچوب شهریار: پس مرا انتخاب خواهید کرد...
شهربانو: گمان دارم اشتباه کرده اید اوچوب شهریار.
اوچوب شهریار: وای بر شما و بر فریبهایتان...
فرئون: شما خود اشتباه کردید. قبلها. گمان بردید اگر راز با همگان باز گفتید خدایان رهایتان خواهند کرد؟ حال شما از این جام خواهید نوشید. اگر
         جام مرگ نصیبتان باشد پایان تلخی خواهید داشت. در این تالار خلوت. اگر از جام جاودانگی بنوشید، جاودانه رسوا خواهید شد.
اوچوب شهریار: رسوا؟
فرئون: ما با همگان خواهیم گفت قاتل شهریار پیشین، اودیپ شهریار، شما بوده اید. همگان قبول خواهند نمود خدایان این با من گفته اند.
اوچوب شهریار: چرا قبول خواهند کرد؟
فرئون: کاهنان از آنها خواهند خواست قبول کنند. وقتی فرمان حکم مرگ همه، و، خصوصا کاهنان را صادر می کردید باید فکر امروز را هم
          می کردید.
شهربانو: و اینگونه جام شراب جاودانگی از آن ما خواهد بود.
اوچوب شهریار: چه بی حیا و گستاخید! کاش گناهکاران جرات کور کردن چشمهایشان را همچون اودیپ داشتند تا خدایان ببینند همچون او بر
                     شقاوتشان آگاهند.
فرئون: بنوش اوچوب. بنوش.
شهربانو: بدرود اوچوب. بدرود.
                                                                             بیژپاس وارد می شود.
اوچوب شهریار: حیرت کرده اید اما حیرت من از شناخت درون شما بیشتر از اینک شما بود. آری بیژپاس نمرده است. روزی او با من قصه ای
                     گفت. چند روز پیش از آنکه با شهربانو بگویم دوست دارم به دیدار بیژپاس در زندان بروم. آری با او دیدار کرده بودم. قصه   
                     را در زندان گفت و من به فکر فرو رفتم. قصه ی پهلوانی به نام دومرول. بگو تا اینها هم قصه دومرول را بشنوند.
بیژپاس: دومرول زور داشت. بسیار. پلی ساخت. او از آنهایی که از پل می گذشتند یک سکه و از آنهایی که از پل نمی گذشتند دو سکه می ستاند.
           کسی زورش نمی رسید سکه ندهد. روزی جوانی کنار پل افتاد و مرد. دومرول گفت چه کسی جوان را کشته است. گفتند جان ستان. او
           رفت و از خدایش خواست تا جان ستان را نشان او دهد تا انتقام آن جوان را بگیرد. جان ستان را یافت. جان ستان دومرول را بر زمین زد
           و خواست جانش بستاند. دومرول ترسید. گفت جانم را نگیر. جان ستان گفت کسی را داری بجای تو جان دهد؟ دومرول گفت پیدا
           خواهم کرد. جان ستان سه روز مهلت داد. دومرول به هر که روی آورد قبول نکرد بجای او جان دهد. دومرول با همسرش این سخن
           بگفت و از او خواست به جای دومرول او جانش را به جان ستان دهد. همسرش قبول کرد. جان ستان با دیدن عشق همسر دومرول از
           گرفتن جان آنها گذشت.
اوچوب شهریار: وقتی این قصه را شنیدم با خود گفتم بگذار شهربانو را بیازمایم. بیژپاس گفته بود در نزدیکانت بگرد تا پلیدی را بیابی. من این را
                     توطئه او و فرئون فرض کردم. در زندان بیژپاس آنچه بین شماست را برایم تشریح کرد. چه شرم آور بود. باور نکردم. گفت بیایم
                     و درستی سخنش را با چشمانم ببینم. او را مخفی کردم. با خود گفتم اگر بگویم با بیژپاس ملاقاتی خواهم داشت ممکن هست
                     جانش در خطر بیفتد. حدسم درست بود. شما با توطئه ای آنکه را بجای او در زندان نگاه داشته بودم به قتل رسانیدید. وای بر
                     شما. جام ها را بدروغ آوردم در تالار خلوت تا همچون دومرول امتحانتان کنم. شما دو خائن اما بی آنکه خود بدانید درون
                     پلیدتان را رو کردید. سزای شما خائنان جز جهنم چه خواهد بود؟
فرئون: خدایان هرگز ما را بی پشتیبان نخواهند گذاشت. شما در میان مردمان راز گفته اید و این خوشایند آنها نیست. شما پیش از ما سزا خواهید
          دید. همچون اودیپ.
اوچوب شهریار: اینکه اودیپ بفهمد و ببیند و یا نفهمد و نبیند از نظر زئوس مهم نیست. مهم اینست که او مردم را آگاهی نبخشاید و در برابر
                     دیدگان آنها کاری نکند که همگان بدانند و ببینند. بدانند و بفهمند که فهمیدن و گشودن راز چندان سخت نبوده و برای         11
                     فهمیدن  سر رازها به خدایان نیازی نیست! آری این اشتباه اودیپ بوده. من نیز چنین اشتباهی کرده بودم. درست، اما، اما من در
                     این تالار خلوت کاری به سرانجام رساندم تا خشم آنها از خویشتن دور کنم. کسی متوجه خیانت شما نخواهد شد. این را خود
                     خواسته ام. نه برای رهایی از خشم خدایان، که، برای شرمنده نبودن در برابر مردمان. آنها نباید از راز بین شما، پدر و دختر، با خبر
                     شوند. این برای ما رسوایی بزرگی است. همینجا از این دو جام مرگ آور خواهید نوشید. گفتن از جام جاودانگی برای رو کردن
                     درون پلید شما بود.
شهربانو: حتی اگر چنین شود شما تا انتهای زندگیتان با خاطره تلخ این رسوایی خواهید ماند.
فرئون: چنین ذلیل و له شده.
اوچوب شهریار: این سزای کردار بد ماست. جان بیگناهان گرفتیم تا اکسیر جاودانگی بیابیم، وای بر ما. مردمان و دانشمندان و بازاریان را سر
                    بریدیم، افسوس، افسوس، افسوس. ما با سرزمین مادری همان نمودیم که اودیپ با مادر خود نمود. این است شقاوت ما. ما با
                    این درد زندگی خواهیم کرد. کاش مرگ بیاید. چه خوب است جاودانگی افسانه ای بیش نیست. چه دردی بود جاودانه با خود
                    درگیر بودن. چه دردی دارد جاودانه رنج بردن. رنج درون. خدایان ما را فرو افکندند و اکنون رنجمان را می نگرند.
بیژپاس: بنوشید. بنوشید از جام مرگ. این را نیز پیش از مرگ از من بشنوید، انسان فانی باید همیشه فرجام را بنگرد و هیچکس را نمی توان
           سعادتمند دانست مگر آنگاه که قرین سعادت در گور بیارامد.
اوچوب شهریار: ما امروز فهمیدیم مرگ خود نعمتیست. برای از یاد بردن. آن دم که آدمیان جز ظلمت چیزی نمی بینند. راز انسان فهمیدن این
                      است؛ هستی، دانایی و در نهایت سیاست. سیاست یعنی خاموشی به گاه دانستن. سیاست یعنی همه چیز را جاودانه برای خود
                      نخواستن. سیاست یعنی مردمان را به رنج نیفکندن.
                                                                                                                                
                                                                                             پایان
                                                                                        92.09.02
                                                                                بازنویس 1403.09.10
                                                                                        علی قبچاق
                                                                        آس اولدوز. آس اوراوباجان. ایری آنا.

            












                  12