متن نمایشنامه : سولو دوز ...

نمایشنامه : سولو دوز .                       

                                آدمها : سلدوز ، بازجو ، ارسلان ، پیرزن ، فرمانده و افراد دسته .

صدای ارسلان :

           عزیزیم اوردوبادا

           سلماس دان اوردوبادا

           سرکرده قوچاق اولسا

           هئچ وئرمز ، اوردوبادا .

                                                                                نور .

                             اتاق بازجویی .

بازجو : بالاخره چی ؟ باز می کنم زبانتو ،، اینجا قاعده همینه ، خیلیا لالمونی می گیرن اول کار ، آخرش اما همونی می شه که باید بشه ،، عرقتو

          درمی آرم .

مکث .

          رفقات همه پس دادن ، جواب پس دادن ،، گفتن چی به چی بوده ، فکر نکن بی خبریم از کارات ، لو رفتی ، می دونی آدمایی مثل رفقای

           تو یه حسنم دارن ، با همه بدیهاشون ،، خیلی زود همدیگه رو می فروشن ، به یه لنگه جوراب کهنه ، بعضی وقتام با اولین کشیده ، مفت ،

           ببین .

                                بازجو صورت ارسلان را می چرخاند .

                                                                                  دستی به صورتی سیلی می زند .

                                                                                  دستی تند تند با قلمی بر کاغذ می نویسد .

                                ارسلان صورتش را به زور برمی گرداند .

           می خوای بگی تو فرق داری ؟ ادای آدمای شجاع رو برا ننه ت در بیار بزمچه .

                                صدای سیلی در تاریکی .

                                بازجو پرونده ای را نگاه می کند .

            فکر کردی هر کی به هر کیه ؟ میری با اونایی که جاده رو بستن دعوا می کنی ؟ امنیت این منطقه دست منه ، کسی بخواد به همش بزنه

             عزرائیل رو می آرم جلو چشاش ، به تو ربطی داره کی جاده رو می بنده ؟

مکث .

            اینجا مگه شهر مرزیه تو می خوای منطقه آزاد تجاری بشه ؟ اگه امکان داشت که خودمون می کردیمش ، دلت هوس کرده تاکسیا تویوتا

            باشن ؟ دوست داشتی هر وقت دلت خواست راحت بری اونور مرز و راحتم برگردی که چی ، که مثلن تاجر شدی ؟ نه ، بهت نمی آد ،

            می دونی چی بهت می آد ؟ مطمئن نیستم اما اگه حدسام درست باشن تو یکی از همون قاچاقچیایی هستی که دوست دارن منطقه ناامن

            بشه تا ماها فکرمون از اونا دور بشه ، نه ؟ تو چه خطی هستی ؟ مشروب قاچاق می کنی ؟ سیگار ؟ شایدم مرفین و هروئین از داخل به

            اونور مرز می فرستی ؟ یه مرز طولانی با ترکیه و عراق و آذربایجان و ارمنستان ، هوم موقعیت خوبیه برا هر کسی که فکر می کنه قاچاق

            می تونه میلیاردرش کنه ، کور خوندی بچه جون ، تا حالا کسی برات گفته بود دونه دونه خاک این سرزمین رنگیه ، قرمزه ؟ میدونستی

            برا امن کردن منطقه تو هر قدم چند نفر شهید شدن ؟ جاده ای که تو بستیش همون جائیه که بهترین دوستای من تو بغلم جون دادن ،

            فکر کردی می تونی به راحتی با دوستات بری سراغ مردم پیرانشهر که جاده رو بسته بودن ؟ بری سراغشون و باهاشون درگیر بشی ؟   1

            می خواستی منطقه رو ناامن نشون بدی ؟ سر حال نیستی ؟ آخی وقتش گذشته ؟ سر حالت می آرم .

                                                                                   رقص طنابهایی سفید در فضا .

                                 نورافشانی سرخ ، رعد و برق ، صدای آژیر و فریاد .

                                                                                   تصویر ارسلان که همچون رقصندگان قونیه به دور خود می چرخد .

مکث .

          خر نشو جوون ، پای اونایی که لو دادنت وایستادی چی بشه ؟ خر نشو ، بهش آب بدین .

                                تصویر ارسلان که در آب رودخانه صورتش را می شوید و عاشقانه با

                                                                                   آب بازی می کند .                                                    

                                ارسلان به دور خود می چرخد و بر زمین می افتد .

                                ارسلان بلند می شود .

ارسلان :

             آت منی گوتدو قاشدی

             سوموکلریم چاخناشدی

             خبر وئرین ائلیمه

              منزیلیم اوزاقلاشدی .

بازجو : عجب ،،، سنت کمه اما مقاومی ، فکر نمی کردم بتونی تا اینجا ادامه بدی ، مهم نیست ، هنوز اول کاره .

                                بازجو پرونده را باز می کند .

           ( به بیرون ) حتم دارم شماره ای رو موبایلش باشه که بشه کس و کارشو پیدا کرد ، منتظرم .

                                بازجو راه می رود .

           فکر نکن قهرمان میشی .

مکث .

           دوره قهرمان بازی خیلی وقته تموم شده .

مکث .

           ( به بیرون ) چی شد زنگ زدین ؟

مکث .

            از کجا خط گرفتی لامصب ؟

صدایی از بیرون : قربان یکی پشت خطه ، اصرار داره با شما صحبت کنه .

                                                                      دستی گوشی تلفن را به دستی دیگر می دهد .

بازجو : باید بشناسمتون ؟! شناسایی دو طرفه است ، اگه آشنا بودین می دونستین من از قایم باشک بازی خوشم نمی آد .

مکث .

          دعوت به بازی ؟

مکث .

          من کارای مهمتری دارم آقا .

مکث .

          نوار ؟ اگه کشش ندین نوار کهنه ضبط شده شما رو هم گوش می دیم .

مکث .

          سلدوز جان .

                                                                      سیاهی . نور .                   2

                                قرارگاه .

                                                                                  فرمانده برای افرادش صحبت می کند .

فرمانده : جاده رو بستن ، از نقده نمیشه رفت خانه ، جاده باید باز شه ، شهید زیاد دادیم ، قدم به قدم راه دموکرات و کومله ن ، اینجا دروازه

            آذربایجان محسوب میشه ، هدف باز کردن این دروازه ست ، کاری ندارم اونا چند نفرن ، فرقی هم نمیکنه ، تنها چیزی که برای من مهمه

            باز شدن جاده ست ، با اونایی که تفنگ ندارن کاری نداشته باشین ، فقط اونایی که اسلحه دارن و گلوله می اندازن ، درسته با عراقیا صلح

            کردیم اما قصه دموکرات و کومله هنوز تمومی نداره ، باید ماها تمومش کنیم ،،، حاضر شین تا نیم ساعته دیگه حرکت می کنیم .

                                                                                  فرمانده خارج می شود .

                                بازجو می خواهد به سرعت دنبال فرمانده برود پایش به پای سلدوز گیر

                                                                                  می کند و می افتد .

سلدوز : می خواستی بری بهش بگی می ترسی بیای ؟

بازجو : اگه ترسو بودم تا اینجا نمی اومدم .

سلدوز : ده عملیات داشتیم تو هنوز از قرارگاه خارج نشدی .

بازجو : ربطی به تو داره ؟                                                

سلدوز : من همیشه آدم مشکوکی بودم .

بازجو : منظور ؟

سلدوز : گاهی نفوذیا می تونن تو دل هر قرارگاهی وارد بشن .

بازجو : از خودت مطمئنی ؟

سلدوز : از تو نیستم .

بازجو : اگه دندوناتو با مشت جابجا کردم میشی .

سلدوز : ممکنه برات گرون تموم شه .

بازجو : می بینیم .

                                صدای زدوخورد در تاریکی .

                                                                      نور .

                             اتاق بازجویی .

سلدوز : خوب یادته .

بازجو : لبم هنوز که هنوز کجه .

سلدوز : یادگاریه .

بازجو : یادگار دوست .

سلدوز : منم کم نخوردم از دست تو .

بازجو : روزای سخت وقتی می گذره خاطره میشه تک تک ثانیه هاش .

سلدوز : اگه نفروشی ، وا ندی ، از پا نیفتی .

بازجو : با دیدن اون آدما مگه میشد وا داد ، جا زد ، از پا افتاد .

سلدوز : پیرزنه یادته ؟

                                                                      سیاهی . نور .

                                خانه ی زن روستایی .

فرمانده : صدای چیه ؟

بازجو : صدای یه زنه انگار .

سلدوز : یکی اینجاست .                                                      3

فرمانده : سلام مادر .

پیرزن : خسته نباشی پسرم .

فرمانده : مادر من اینجا چکار می کنی ؟

پیرزن : زندگی ، جوون چند نفر باهام راهی کن مرده هامو دفن کنن ، خدا خیرت بده .

فرمانده : کس و کارتن ؟

پیرزن : پسرامن ، این دخترمه ، اونم عروسم .

بازجو : داشتی ترانه می خوندی ؟!

پیرزن : بایاتی برا همچین روزائیه پسر جون ،

            لای لای بئشیگیم لای لای

            ائویم ائشیگیم لای لای

            سن گئت شیرین یوخویا

            چکیم کوشیگین لای لای

فرمانده :

             ائلیم گونوم تالاندی

             اوستونه اود قالاندی

             یاد الیندن ائل کوچدو

             داغلارا دالدالاندی

پیرزن :

             داغلاردا لالام قالدی

             بئشیکده بالام قالدی

             دوشمان ووردو من اولدوم

             بیر آغلار بالام قالدی

سلدوز :

             گون گئچیر پرده پرده

             قاتلانیرام هر درده

             یوردوم یووام داغیلیب

             قالمیشام قورو یئرده

پیرزن و فرمانده :

             عزیزیم دوشر بیر گون

             آتلانان دوشر بیرگون

             دوشمانا دوشن فورصت

             منه ده دوشر بیر گون .

                                                                      سیاهی . نور .

                             اتاق بازجویی .

بازجو : همیشه فکر می کردم فرصت گیر بیاریم باید بکشیم و داغون کنیم ، اونقده کثافت کاری از کومله و دموکرات دیده بودم که به خونشون

           تشنه بودم ، فکر می کردم اگه به دستم بیفتن باید سرشونو زیر پاهام له کنم ، یادته وقتی فرمانده سرشو گذاشت رو سینه تو چشاشو بست

           به بچه هایی که داشتن گریه می کردن و می خواستن دموکرات اسیر شده رو بکشن چی گفتی ؟              4

                                                                      سیاهی . نور .

                                کوهستان .

سلدوز :

           شیروانین بوجاغیندا

           اود یانار اوجاغیندا

           باشین قوی سینه م اوسته

           جان وئریم قوجاغیندا

           گریه کردن نداره ، این راهیه که خودش انتخاب کرده ، این شهیده ، گریه اون پیرزن داشت که همه کس و کارشو ازش گرفته بودن ، اما با

            اون وضع و اوضاع داشت خداشو شکر می کرد که بچه هاش تو راه بد کشته نشدن ، مظلوم مردن نه ظالم ،،، دیگه نبینم رو این دست بلند کنین ، اسیره ، می بریمش قرارگاه اونجا براش تصمیم گرفته میشه ،،، برش دارین بریم ، برمی گردیم نقده .

                                                                                بازجو خسته و کوفته راه می رود .

                                                                                  سلدوز قمقمه اش را به طرف بازجو می گیرد .

                                                                                  بازجو پس می زند ، همزمان بیهوش می شود و بر زمین می افتد .  

                                سلدوز بازجو را کول گرفته است .

سلدوز : داری تکون می خوری ، به هوش اومدی ؟

بازجو : آب ، تشنه مه .

سلدوز : نمی خوای پس بزنی که ؟

بازجو : تو کی هستی ؟

سلدوز : چه زود یادت رفت .

بازجو : تویی ؟ نمی خورم ، بکش دستتو .

سلدوز : اینجا قرارگاه نیست بری سراغ شیر آب و تا دلت می خواد بنوشی ، بگیر ، پس بیفتی این دفعه کولم نمی گیرم از تپه و کوه بالات بکشم ،

           می اندازمت همینجا بمونی دموکراتا بیان سراغت ، شایدم نصیب جک و جونورای دشت سولدوز شدی ، بخور .

بازجو : برا چی با من لجی ؟

سلدوز : دوست دارم از زبون خودت بشنوم تا دیروز چرا قرارگاهو ترک نمی کردی ؟

بازجو : الان کجاییم ؟

سلدوز : جاده نقده خانه ، جلدیانو رد کردیم .

بازجو : جامون امنه ؟

سلدوز : از نقطه درگیری دور شدیم ، البته برا دموکرات فرقی نمی کنه ، پشت هر سنگی ممکنه کمین کرده باشن ،،، می لرزی ؟

بازجو : بریم ، تا دیر نشده دور شیم .

سلدوز : نترس ، قصه اینه پس .

بازجو : عادت می کنم ، یاد می گیرم نه ؟

                                صدای رگبار گلوله ، سلدوز می افتد .

بازجو : سلدوز ، سلدوز ...

سلدوز : چیزیم نیست ، پدر سگ زد به پاهام ،،، اون تفنگ رو بده بهم .

مکث .

             تکون بخور لامصب ، تفنگ رو بده بهم ،،، الان می آن و می زنن داغونمون می کنن ،،، زود باش ، نمی تونم بیام اونور ، وای ،       

             تکون بخور .

                                                                          5

                                تصویری از گیاهی که از زمین بیرون می آید .

                                بازجو از زمین بلند می شود و بر روی پاهایش می ایستد .

                                                                      سیاهی . نور .

                             اتاق بازجویی .

                                سلدوز روی ویلچر نشسته است .

                                بازجو چای می ریزد .

بازجو : سخت بود ، اما بالاخره تونستم بی لرزه ای روی پاهام بایستم ،،، مدیون اون روزام

مکث .

          کجاهایی ؟

سلدوز : نمی آی دیگه ، از ما دعوت از جنابعالی نیومدن ،،، تو باغم ، آب کم شده ، اذیتمون می کنه ، اما شکر هنوز خاکمون زنده ست .

بازجو : وقت خیار و خربزه بشه راهمونم ندی با خانوم بچه ها اونجاییم .

سلدوز : هزار وعده خوبان یکی وفا نکند رفیق ، چند تا شدن ؟

بازجو : می آم میگم ، با این آخری ، دختره ، سه تا ،،، ارسلان چی ؟ بهت کمک می کنه یا نه ؟ بالاخره قسمت نشد من پسر تو رو ببینم ها ...

سلدوز : مطمئنی ؟

بازجو : از بس تو این شهر و اون شهر بودم وقت نشده ، دخترت اما یادمه ، یه بار گفتی شوهر کرده ؟ نگفتی ؟

سلدوز : کی برگشتی نقده ؟

بازجو : وقتی طفره می ری یه حرفی تو دلته که به زبون نمی آریش ، مثل همون زمونا ، چی شده ؟

سلدوز : به خاطر ارسلان اینجام .

بازجو : مرد شده یا نه ؟

سلدوز : اومده بودم اینو از تو بپرسم .

بازجو : باید بدونم ؟

سلدوز : گفتن تو مسوول پرونده ای .

مکث .

           خوشم می آد از زبون تو بشنوم مرد شده .

بازجو : مثل خودته ، تازه می فهمم .

مکث .

          گیجم کردی .

                                                                    تصویر بازجو در میان بی نهایت نخی که از هر سو گذشته اند .                              

          باورش سخته ،،، می گم بیارنش .

سلدوز : نیومدم ببرمش .

بازجو : کجای کار می لنگه ؟

سلدوز : فهمیدنش کار توئه .

                                                                      سیاهی . نور .

                                ارسلان کنار ویلچر سلدوز روی زمین نشسته است .

                                بازجو پشت به سلدوز و ارسلان از پنجره بیرون را نگاه می کند .

ارسلان : آره اشتباه کردم بابای من ، اگه دلم برای جوونای شهرم سوخت که از بس بیکارن می رن سراغ هروئین اشتباه کردم ، اگه نمی کردم منم

            مثل همه دکتر مهندسای شهر راهمو می گرفتم و می رفتم اونور مرز ، می رفتم تو اروپا ، می رفتم سوار تاکسیای مدل بالا می شدم ،  

             دلم از این نمی گرفت که شهرم شده شهر سر راهی قاچاقچیای سیگار و مشروب ، دلم از این نمی گرفت که هم سن و سالام ،       6

             دوستای دانشگاهیم دیگه امیدی به زندگی تو این شهر ندارن ، می رفتم دنبال کار خودم ، به من چه بیفتم دنبال اونایی که می خواستن

             این شهر مرزی هم منطقه آزاد بشه ، به من چه که با این کار منطقه تحول پیدا می کرد ، به من چه که جوونا کار پیدا می کردن ، من

             چکاره بودم به فکر اونا باشم ، بذار تا ابد توسعه پیدا نکنه شهر و دیار اجدادیم ، من اگه حالیم بود با مدرکی که دارم بهترین

             دانشگاههای دنیا ادامه تحصیل می دادم ، اشتباه نمی کردم اینجا نبودم ، آره بابای من ، بذار اونایی که بازار مرزی دستشونه با خیال

             راحت به کارشون ادامه بدن ، اونا حق دارن اما ما چه حقی داریم آخه ؟ آره باید همه اینا حالیم بود ، ، ، هفتاد درصد مشروب تهران از

             این نقطه مملکت قاچاق می شه که بشه ، به من چه آخه ، آره من اشتباه کردم ، منم باید یه سمند می گرفتم زیر پام و می زدم به دل

             جاده ، ببر که ببر ، حالام اصلا مهم نیست ، منم آدمم ، یاد می گیرم ، یعنی یاد گرفتم ، یعنی یادم دادن ، می بینی ، بالاخره پسرت بزرگ

             شد ، مرد شد ، خیلی هم مرد شد ، مدیون دوست دوران جنگتی تو ، آخه باعث شد پسرت بزرگ شه ، مدیونشی بابا .

سلدوز : اگه اونایی که دنبال منطقه آزاد کردن اینجان فقط شعار داده باشن بدجوری فریبت دادن بابا .

ارسلان : اگه اونا تونستن شعار بدن علتش اینه که شما میدون دادین شعار جای عملو بگیره .

                                                                      سیاهی .

                                صدای سیلی که در فضا می پیچد .

صدای ارسلان :

           عزیزیم اوردوبادا

           سلماس دان اوردوبادا

           سرکرده قوچاق اولسا

           هئچ وئرمز ، اوردوبادا .

                                                                         پایان .

                                               91.05.08